NSND Viễn Châu đã có hàng trăm bài vọng cổ được nhiều người mê cải lương biết đến nên không có gì lạ khi ông sáng tác một bài riêng tặng NSND - đạo diễn Huỳnh Nga. Điều lạ là nội dung bài vọng cổ này hàm chứa tình cảm của một soạn giả dành cho một đạo diễn, và người trình bày lại chính là NSND Ngọc Giàu.

"Phá vai" để diễn

NSND Ngọc Giàu kể: "Năm 1984, khi được UBND TP.HCM chỉ đạo đưa đoàn nghệ sĩ sang Tây Âu biểu diễn theo lời mời của Tổ chức UNESCO, chúng tôi đã gấp rút tập vở Đời cô Lựu của tác giả Trần Hữu Trang.

 

Sân khấu vẫn còn lưu giữ ký ức về những tác phẩm của vị đạo diễn tài năng Huỳnh Nga. Dân gian có vở Tấm Cám; hiện đại có Tanhia (Đoàn kịch Kim Cương); cận đại có Đời cô Lựu; truyền thống cách mạng có Khách sạn Hào Hoa, Tìm lại cuộc đời; dã sử có Tiếng sáo đêm trăng; lịch sử có Hoa độc trong vườn (nói về giai đoạn Ngô Quyền dựng nước), Muôn dặm vì chồng (ca ngợi công đức của bà Nguyễn Thị Tồn, vợ Bùi Hữu Nghĩa, gian truân giải oan cho chồng); lịch sử cách mạng có Người giữ mộ (ca ngợi chiến công của nhân dân Cao Lãnh trong việc bảo vệ ngôi mộ ông Nguyễn Sinh Sắc, thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh)...

Tôi được giao đóng vai bà Hai Hương, người đã nuôi đứa con đáng thương của thầy giáo Võ Minh Thành khi thầy bị bọn hương quản, hội đồng gian ác hãm hại, vu khống thầy làm quốc sự và lưu đày ra Côn Đảo.

 

Vai Bảy cán vá, cô bé giúp việc vui tính trong nhà của Kim Anh, con gái bà hội đồng, chỉ là một vai diễn bé xíu, chưa đầy một trang giấy trên kịch bản. Tôi đã bàn bạc với đạo diễn Huỳnh Nga, xin người anh trong nghề ấy "phá vai".

Cái gật đầu của đạo diễn Huỳnh Nga đã mang đến cho Ngọc Giàu một vai diễn để lại dấu ấn đậm nét trong lòng khán giả. "Thế là tôi "tung hoành" trên sân khấu với cái tay cán vá vung vẩy, ứng biến thêm cảnh gặp Hai thợ bạc, anh chàng làm đồ kim hoàn giả để giúp Kim Anh qua mặt chồng, thay thế số nữ trang thật đã mang cầm cố lấy tiền giúp đỡ người anh cùng mẹ khác cha Võ Minh Luân", NSND Ngọc Giàu nhớ lại.

Bà cho biết, ngày đó, đạo diễn Huỳnh Nga đã rất cẩn thận, dặn đi dặn lại bà rằng đừng để vai diễn gây phản cảm vì bị cho là chế giễu những người bị tật.

"Cô Bảy cán vá này phải đại diện cho tầng lớp phụ nữ chịu nhiều cơ cực trong cuộc sống nhưng vẫn hết sức lạc quan, yêu đời", đạo diễn Huỳnh Nga chia sẻ. Và NSND Thanh Hải trong vai anh Hai thợ bạc đã tung hứng nhịp nhàng với cô Bảy cán vá: "Em ơi đừng ngoắt ngoéo, ngoằn ngoèo, yêu anh thợ bạc vàng đeo đầy mình", mang đến cho khán giả những tràng cười sảng khoái.

NSND Huỳnh Nga nói trong xúc động: "NSND Ngọc Giàu là người nghệ sĩ có nhiều sáng tạo bậc nhất, từ một vai diễn nhỏ chị đã làm nên một vai diễn lớn, để đời, được bà con trong và ngoài nước yêu thích.

Đêm diễn của tôi mang chủ đề "Phong trần theo nghiệp tổ”, nếu không có những "chất liệu" như nghệ sĩ Ngọc Giàu thì tôi khó có được bản lĩnh để phong trần mấy chục năm gắn kết với nghề, góp nhặt những sáng tạo của nghệ sĩ cộng với suy nghĩ, tư duy của bản thân để làm nên tác phẩm".

Và quảng bá nghệ thuật cải lương ở xứ người

Sau gần một tháng lưu diễn tại Pháp, NSND Ngọc Giàu vừa về nước, bà vui vẻ nhận lời trình bày bài ca cổ do chính NSND Viễn Châu sáng tác và đệm đờn cho bà tập.

Bà kể cho thầy nghe về chuyến lưu diễn nhận được sự yêu thương của khán giả kiều bào qua bài Mẹ vẫn đợi con về và trích đoạn vở Hạng Võ biệt Ngu Cơ do thầy sáng tác.

Bà hãnh diện khoe: "Cùng với ca sĩ Hương Thanh (em gái ca sĩ Hương Lan, con nghệ sĩ Hữu Phước) và các nghệ sĩ đang sinh sống tại Paris, tôi đã có ba suất diễn hết sức vinh dự trên sân khấu Bảo tàng Quốc gia Các nghệ thuật châu Á Guimet tại Paris".

Như vậy, những nghệ sĩ tài hoa đã góp phần đưa nghệ thuật cải lương Việt Nam đến với công chúng và kiều bào sinh sống tại Pháp. "Trong chuyến lưu diễn đó, bà con khán giả đã đề nghị tôi diễn lại một chút vai Bảy cán vá trong vở Đời cô Lựu. Khán giả luôn yêu thích và muốn gặp lại nhân vật này", NSND Ngọc Giàu kể.

Với những người làm nghề nói chung và với riêng NSND Ngọc Giàu, NSND - đạo diễn Huỳnh Nga là người đã mang lại cho họ nguồn cảm hứng mãnh liệt để thể hiện thành công các vai diễn trên sân khấu.