Theo ghi nhận của chúng tôi, tại khu vực đầu cù lao Thới Sơn vào một ngày đầu tháng 12-2013, có trên 6 sà lan đang ngang nhiên hút cát. Trước tình hình này, nhiều người dân ở đây tặc lưỡi xót xa, bởi ban đầu chúng còn lén lút khai thác ngoài xa, còn bây giờ thì chúng đưa vòi rồng vào gần bờ để hút cát, làm sụp đất, gây sạt lở nghiêm trọng. Anh Trần Văn Sanh (ấp Thới Bình) cho biết thêm: Nhà của anh được xây dựng ở khu vực đầu cù lao, nhưng cách đây 2 năm anh phải di dời vào trong vì tình trạng sạt lở làm mất hơn ½ căn nhà.

Theo cán bộ UBND xã Thới Sơn, hiện nay, trên địa bàn xã không có điểm nào được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác. Tuy nhiên, trên thực tế, có rất nhiều phương tiện đang khai thác cát trái phép, trung bình mỗi ngày có từ 30 - 40 lượt phương tiện khai thác. Theo công an cơ sở, mỗi sà lan sau 2 giờ sẽ khai thác được khoảng 100m³ cát.

Với số lượng phương tiện khai thác như hiện nay thì mỗi ngày, họ lấy đi hàng ngàn mét khối cát, thu lợi hàng tỷ đồng; làm hàng ngàn mét vuông đất vườn, nhà cửa ven sông của người dân đã và đang tiếp tục có nguy cơ trôi theo dòng nước. Chỉ riêng phần đất của anh Trần Văn Sanh (ấp Thới Bình), trong gần 5 năm trở lại đây, gia đình anh đã mất đi hơn 4.000m² đất.

Ngay cả tuyến đê 800m ở ấp Thới Bình đã được Phòng Kinh tế TP. Mỹ Tho cho xây dựng thí điểm từ đầu năm 2013 để ngăn sạt lở và làm tuyến đường giao thông liên ấp, với tổng vốn đầu tư hơn 1 tỷ đồng, vừa hoàn thành mà tình trạng sạt lở đã vào sát chân đê. Như vậy, xem ra giải pháp này chưa thật sự hiệu quả.

Hiện tại, cù lao Thới Sơn không chỉ có khu vực này bị sạt lở, mà còn rất nhiều điểm sạt lở khác, nhất là khu vực đầu cù lao. Trong khi đó, việc kiểm tra, xử lý các phương tiện khai thác cát trên sông không thuộc chức năng của công an cơ sở. Còn vai trò chính quyền thì chỉ phối hợp khi các ngành chức năng có yêu cầu, cho nên việc ngăn chặn chỉ dừng lại ở việc đuổi phương tiện đi nơi khác.

Riêng các ngành chức năng, thời gian qua có tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lý, nhưng đâu lại vào đấy, bởi các đối tượng khai thác cát trái phép có nhiều thủ đoạn tinh vi như: Cảnh báo từ xa bằng điện thoại di động khi phát hiện lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra, nếu kiểm tra gắt gao thì lén lút khai thác vào ban đêm; thậm chí khi người dân phát hiện, đuổi đi thì bị chúng chống trả hoặc đe dọa.

Ông Hồ Văn Hà, Phó Trưởng Công an xã Thới Sơn cho biết: Khi người dân bức xúc điện thoại báo, lực lượng công an xã chỉ làm nhiệm vụ đuổi đi nơi khác, chứ không có chức năng kiểm tra hành chính. Trước tình hình này, chúng tôi đã tham mưu cho UBND xã có văn bản kiến nghị các ngành chức năng. Về phía công an xã, chúng tôi đã mời những hộ có ghe bơm cát trên địa bàn xã để tuyên truyền và vận động họ chuyển nghề...

Về vấn đề này, bà Nguyễn Hồng Thủy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường khẳng định: “Giấy phép cho khai thác cát ở bờ Nam cù lao đã hết hạn từ tháng 5-2013 và chưa xem xét cấp phép hoạt động trở lại. Thời gian tới Sở sẽ có biện pháp tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý

Về việc sạt lở bờ sông Tiền, có nhiều nguyên nhân như lưu lượng, lưu tốc và cả việc khai thác cát. Sở phối hợp với Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam đang thực hiện Dự án đánh giá sạt lở bờ sông Tiền trên địa bàn Tiền Giang”.

Một trong những nguyên nhân gây sạt lở có việc khai thác cát. Trong khi chờ đánh giá của các ngành chức năng, việc ngăn chặn khai thác cát trái phép là việc cần làm ngay. Bởi khai thác cát quá mức cho phép không chỉ làm thất thoát nguồn tài nguyên, ảnh hưởng luồng tuyến, đe dọa an toàn giao thông đường thủy, mà còn làm thay đổi dòng chảy, dẫn đến sạt lở nghiêm trọng, thiệt hại nặng nề về vật chất cho những người dân sống trên đất cù lao. Vì vậy, việc xử lý triệt để nạn khai thác cát trái phép đang là nỗi mong chờ của người dân trên đất cù lao.