Lịch sử 85 năm Công đoàn Việt Nam đã có nhiều bài học kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn hoạt động. Việc nghiên cứu, vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm đó vào điều kiện hoạt động cụ thể của các cấp Công đoàn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế có ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất sâu sắc.

Giai cấp công nhân là cơ sở chính trị - xã hội vững chắc của Ðảng và Nhà nước ta, là nền tảng của khối liên minh công nhân - nông dân - trí thức và khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Nhiều thập kỷ qua, Công đoàn các cấp đã có những đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, tổ chức nhiều phong trào thi đua “Lao động giỏi”, “Lao động sáng tạo”, “Thi đua phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và phát triển nông thôn”; bảo đảm an toàn vệ sinh lao động; thực hiện có hiệu quả chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động; đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, giữ vững quốc phòng, an ninh và nâng cao vị thế của tổ chức Công đoàn.

Sau 28 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước dưới ngọn cờ của Đảng, giai cấp công nhân Việt Nam đã phát triển vượt bậc cả về số lượng và chất lượng, với đội ngũ công nhân chiếm khoảng 11% dân số và 21% lực lượng lao động xã hội.

Phần lớn công nhân, viên chức, lao động (CN, VC, LÐ) say mê nghề nghiệp, chịu khó học hỏi, vươn lên tiếp cận khoa học, công nghệ tiên tiến, đoàn kết với giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức và các tầng lớp nhân dân, nêu cao ý chí tự lực tự cường, lao động sáng tạo, chung tay góp sức xây dựng và bảo vệ non sông.

Cùng với tiến trình phát triển của nước ta, đội ngũ giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn các cấp trong tỉnh Tiền Giang không ngừng lớn mạnh. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng được mạng lưới 1.420 Công đoàn cơ sở, thu hút gần 114.000 đoàn viên, chiếm trên 90% tổng số CN, VC, LĐ.

Mạng lưới Công đoàn cơ sở trở thành cánh tay nối dài của Liên đoàn Lao động tỉnh và Công đoàn cấp trên cơ sở trong việc tập hợp công nhân, lao động; nội dung, phương thức hoạt động được đổi mới, Công đoàn ngày càng thể hiện vai trò nòng cốt, là cầu nối vững chắc giữa Đảng, chính quyền và CN,VC, LĐ.

Liên đoàn Lao động Tiền Giang đã kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy có chủ trương lãnh đạo tốt phong trào CN, VC, LĐ và hoạt động Công đoàn; tuyên truyền, giáo dục, tập hợp công nhân, lao động vào tổ chức, đại diện tham gia quản lý Nhà nước, xã hội; chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CN, VC, LĐ; triển khai có hiệu quả Chương trình hành động của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về “Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”; phát động phong trào thi đua yêu nước rộng khắp các thành phần kinh tế; vận động CN, VC, LĐ học tập nâng cao trình độ mọi mặt, đi đôi với rèn luyện đạo đức, tác phong lao động công nghiệp; xây dựng đội ngũ CN, VC, LĐ tỉnh nhà trưởng thành nhanh chóng.

Mục tiêu trọng tâm của hoạt động Công đoàn thời gian qua là đẩy mạnh Chương trình “Cùng công nhân vượt khó”, thông qua triển khai xây dựng “Mái ấm công đoàn” tặng các đoàn viên khó khăn về nhà ở và những hoạt động thiết thực hỗ trợ phát triển kinh tế gia đình, giúp công nhân, lao động vượt khó, ổn định cuộc sống.

Tổ chức Công đoàn trong các cơ quan hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp Nhà nước hoạt động khá thuận lợi; công tác xây dựng Công đoàn cơ sở vững mạnh, phát triển đoàn viên luôn được quan tâm. Công đoàn cơ sở thường xuyên phối hợp với người sử dụng lao động tổ chức Đại hội công nhân, viên chức, Hội nghị người lao động và thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho CN, VC, LĐ trong việc thể hiện quyền làm chủ tập thể, hướng dẫn người lao động nội dung được biết, được tham gia ý kiến, được quyết định và giám sát những vấn đề có liên quan đến quyền, lợi ích, nghĩa vụ của mình.

Đối với các doanh nghiệp ngoài Nhà nước, hầu hết các đơn vị đủ điều kiện đã thành lập CĐCS, tham gia với người sử dụng lao động giải quyết việc làm, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của CN, LĐ, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ.

Tuy nhiên, đa số doanh nghiệp ngoài Nhà nước chưa có tổ chức Đảng nên công tác tuyên truyền, triển khai, quán triệt nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong CN, LĐ còn hạn chế. Một số doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm pháp luật lao động; việc vận động người lao động học tập nâng cao trình độ học vấn, kỹ năng nghề nghiệp, xây dựng đời sống văn hóa còn nhiều khó khăn; công tác phát triển đảng viên trong CN, LĐ còn chậm.

Việc ký kết và thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, quy định thời giờ làm việc, chế độ tiền lương, bảo hộ lao động, bảo hiểm xã hội còn mang tính hình thức, đối phó với quy định của pháp luật... Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động, dẫn đến tình trạng đình công, lãn công.

Thực tế cũng cho thấy, những năm gần đây, lĩnh vực công nghiệp của tỉnh ta phát triển nhanh, nhưng đội ngũ CN, VC, LÐ đang thiếu các chuyên gia kỹ thuật, cán bộ quản lý giỏi, công nhân lành nghề; tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động của một bộ phận CN, VC, LÐ còn yếu, chưa đáp ứng yêu cầu của sản xuất. Vấn đề nhà ở cho người lao động chưa được quan tâm giải quyết.

Việc làm, đời sống vật chất, tinh thần của CN, VC, LÐ còn khó khăn. Một bộ phận cán bộ Công đoàn chưa năng động, sáng tạo, sâu sát cơ sở, chưa đáp ứng yêu cầu hoạt động Công đoàn trong tình hình mới...

Công nhân đang làm việc tại Công ty TNHH Royal Foods (Khu công nghiệp Mỹ Tho). Ảnh: Hữu Nghị

Nghị quyết Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định: “Quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH, HÐH và hội nhập quốc tế.

Phát huy vai trò của giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng, thông qua đội tiên phong là Ðảng Cộng sản Việt Nam; sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, cải thiện điều kiện nhà ở, làm việc... để bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của công nhân”.

Trong thời gian tới, để xây dựng giai cấp công nhân và hệ thống tổ chức Công đoàn trong tỉnh ngày càng lớn mạnh, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cần tập trung xây dựng Chương trình hành động cụ thể thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (Khóa X) “Về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HÐH đất nước”, với các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu sau:

- Tiếp tục lãnh đạo thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ CN, VC, LĐ, nâng cao ý thức giác ngộ về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong sự nghiệp đổi mới; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; đề cao cảnh giác với âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

Nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng và hiệu lực quản lý của Nhà nước, trong đó giai cấp công nhân làm nòng cốt, cùng với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức tăng cường liên minh giai cấp công nhân - nông dân - trí thức, thực sự là nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, góp phần xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh.

- Thường xuyên quan tâm lãnh đạo công tác xây dựng giai cấp công nhân; giải quyết có hiệu quả những vấn đề bức xúc, bảo vệ quyền lợi chính đáng của công nhân, nhất là trong tình hình kinh tế đang gặp khó khăn như hiện nay, nhằm tránh tình trạng đình công, lãn công gây mất an ninh trật tự.

Công đoàn các cấp chú trọng công tác phát triển công đoàn viên, thành lập tổ chức công đoàn cơ sở ở các cơ quan, doanh nghiệp; xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh. Tập trung việc không ngừng nâng cao đời sống của công nhân, thông qua các dự án xây dựng nhà ở xã hội, thu nhập và các chương trình sinh hoạt cộng đồng…

- Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh cả về số lượng lẫn chất lượng, có trình độ học vấn, kỹ năng nghề nghiệp, hiểu biết pháp luật; có năng lực ứng dụng những thành tựu khoa học - công nghệ; năng động, sáng tạo trong lao động, công tác; làm việc có tổ chức, kỷ luật, kỹ thuật, đạt năng suất, chất lượng cao, nhân bản, văn hóa… với tác phong của con người mới xã hội chủ nghĩa, thoát khỏi bẫy thu nhập thấp, trung bình đang tác động đến quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa nước ta.

Đẩy mạnh đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng nâng cao trình độ cho công nhân, đặc biệt là công nhân trẻ, công nhân xuất thân từ nông dân, công nhân nữ. Từ đó, làm cho toàn xã hội và từng công nhân thấy được việc nâng cao trình độ là yêu cầu cấp thiết, để đảm bảo thu nhập và cải thiện cuộc sống trong nền kinh tế thị trường.

- Không ngừng củng cố, nâng cao vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp Nhà nước; thành lập tổ chức Đảng trong doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định của Điều lệ Đảng. Các tổ chức Đảng chú ý đổi mới nội dung, phương thức hoạt động phù hợp với tính chất, đặc điểm của từng doanh nghiệp; quan tâm giáo dục đối tượng, tạo nguồn bồi dưỡng, kết nạp Đảng trong công nhân.

Kiện toàn về tổ chức, cán bộ; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Công đoàn cơ sở ở các loại hình doanh nghiệp trong khu - cụm công nghiệp và hợp tác xã; chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CN, VC, LĐ để xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển nhanh và bền vững.

- Quan tâm công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng hoạt động cho cán bộ Công đoàn, nhất là cán bộ trẻ; xây dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn đủ năng lực, trình độ, phẩm chất và bản lĩnh chính trị để phát huy vai trò tập hợp đoàn kết, xây dựng giai cấp công nhân tỉnh nhà ngày càng vững mạnh.

Với truyền thống cách mạng vẻ vang của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam 85 năm qua, chúng ta tin tưởng sâu sắc rằng cán bộ, đoàn viên và người lao động Tiền Giang sẽ luôn nêu cao ý chí tự lực tự cường, “Ðoàn kết, trí tuệ, dân chủ, đổi mới”, cùng toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HÐH đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.