Người Gò Táo trông chờ tu sửa Đình Tân Đông

Đăng lúc: Thứ hai - 05/08/2013 14:19
Đình Tân Đông là một ngôi đình cổ, tọa lạc ở ấp Gò Táo, xã Tân Đông, huyện Gò Công Đông. Theo các cụ cao niên, đình được chuyển về đây xây dựng lại vào năm 1907 (đình cũ cũng ở Gò Táo cách đó hơn 1km nay thờ Miếu Thổ thần). Sau 1975 đình bị bỏ hoang nên hư hao chỉ còn chính điện được rễ 2 cây bồ đề ôm lấy 5 vòm cửa nên gần đây được mệnh danh "ngôi đình độc nhất vô nhị". Ngày 9/12/2010, đình này được UBND tỉnh Tiền Giang trao bằng công nhận di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Rễ 2 cây bồ đề ôm lấy 5 vòm cửa chính điện, vách phải chính điện sắp đổ - ảnh: Nhã Thy.

Rễ 2 cây bồ đề ôm lấy 5 vòm cửa chính điện, vách phải chính điện sắp đổ - ảnh: Nhã Thy.

Chúng tôi đến đình Tân Đông vào một buổi trưa ngập nắng và đầy gió. Ngôi đình cổ hoang vắng giữa bạt ngàn màu xanh của rau cải, lúa và cỏ dại. Phía trước một luống hoa mười giờ nhiều màu sắc tươi thắm nở bung hoa. Ấn tượng và độc đáo nhất là năm vòm cửa được bao bọc bởi những búi rễ bồ đề chằng chịt, vồng lên  như những đường gân máu được phóng đại, giữ chặt lấy bờ tường, nhờ vậy nó không bị sụp đổ, nên giữ được những nét hoa văn chạm trổ pha những rêu phong cổ kính. Mặt tiền chính điện như một tác phẩm nghệ thuật tuyệt mỹ, hiếm có. Trên nốc đình 2 con rồng vẫn còn mới nguyên, thấp thoáng sau tàn lá bồ đề.

Những luồng gió tây cứ ù ù thốc vào mái đình làm những người đang có mặt không khỏi lo lắng. Trong cái hoang tàn, cổ kính còn có hơi ấm con người bởi chiếc bật lửa và hơn nửa lọn nhang, các lư hương cũng có chân nhang mới. Hỏi ra mới biết, hàng đêm  anh  Lê Tấn Thông (1969) nhà phía sau đình vẫn đến đây nhang khói. Hỏi thăm, vợ chồng anh Thông cho biết: Cha anh Thông là ông Lê Tấn Trớt (thọ 67 tuổi- mất năm 2011). Sau giải phóng miền Nam, có đơn vị bộ đội về đóng quân ở đình, khi đơn vị này đi, ông Trớt mượn sân đình phơi củ cải muối rồi giữ đình luôn, những cây bồ đề có khoảng hơn 30 năm nay do chim ăn bỏ hạt. Trước kia có 3 cây bồ đề nhưng người lạ đến bứng hết 1 cây về làm kiểng, ông Trớt và bà con đã ngăn lại nên giữ được 2 cây.

Anh Thông cho biết thêm: "Từ ngày có một sinh viên phát hiện rồi Đài Phát thanh-Truyền hình về quay hình phát sóng trên chương trình 60 giây, ngôi đình trở nên nhộn nhịp, khách tham quan đến rất thường xuyên có cả khách nước ngoài. Cách nay hơn 10 ngày, vào sáng sớm không có mưa, gió mà nghe tiếng "ầm" rất lớn, cả nhà tôi đều giật mình, cùng nhau chạy đến thì thấy đòn tay, rui, mè và ngói đổ xuống nền, một mảng lớn mái đình phía phải trống lớn hơn 2 chiếc chiếu, cũng may không có ai trong đó, phải chi đình được quan tâm sửa chữa cách nay chừng 10 năm thì không đến đỗi..."

Bác Phan Văn Đời (74 tuổi) cậu ruột anh Thông bộc bạch: "Sau hòa bình vài năm, thấy bỏ đình lạnh lẽo chú với thím mần cặp gà đem ra cúng, từ đó bà con chung quanh góp tiền và mỗi lệ đình đều cúng: Lễ Kỳ Yên (16/2 âm lịch), lễ Thượng điền (16/5 âm lịch), lễ Hạ điền (16/8 âm lịch) và lễ cầu Ông (16/11 âm lịch), ngày xưa lệ cúng Kỳ Yên rất linh đình có mời hát bội..."

Cũng theo bác sáu Đời, trước kia đình tọa lạc tại miếu thổ thần cách đây hơn 1 km, năm 1907 đình được dời về đây, ngoài một số vật liệu cũ, đình được xây mới lớn thêm, phía trước có võ ca (nơi làm lễ bái và biểu diễn hát bội) phía sau là nơi họp hội, nhà ăn, nhà bếp...; cổng đình rất lớn nhưng tiếc rằng cách nay không lâu do làm lộ đã phá bỏ. Ngày xưa, chính điện có một gác lửng, mỗi kỳ cúng đình cử người leo lên bưng sắc thần xuống mở ra, sắc thần đã mất mấy mươi năm nay và những cụ làm từ trong đình cũng không còn nên không biết đình thờ vị thần nào; có thông tin cho rằng đình thờ ông Ngô Tùng Châu, một số cơ quan ngôn luận cho rằng đình thờ Tả quân Lê Văn Duyệt; nhưng ông Nguyễn Ngọc Minh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và ông Lê Ái Siêm, Giám đốc Bảo tàng Tiền Giang nhận định  rằng: "Những tư liệu đó không khả thi, đình làng thường thờ những vị có công với vùng đất nơi đó, nên việc xác minh sắc thần Tân Đông còn phải chờ các nhà sử học nghiên cứu trả lời!"

Hiện nay, ngôi đình này đang xuống cấp trầm trọng, các cửa ngôi đình trống hoác, các bức tường bong tróc trơ gạch cũ, mái lợp ngói âm dương cũng bị sụp đổ hư hỏng nặng tạo thành những khoảng trống lớn. Dưới nền là đống cây mục cùng ngói bể (vừa sụp đổ như anh Thông cho biết). Bờ tường bên phải của chánh điện: Vách bun ra chực đổ nhưng phần tường sau có 2 cây bồ đề non đang quấn rễ vươn lên. 

Một sinh viên ngành Văn hóa học, nhìn ngôi đình cổ mà tiếc: "Phải chính quyền quan tâm cho dời cổng tam quan của đình đừng phá bỏ; liệu khi sửa lại, ngôi đình có giữ được những kiến trúc cổ này không?...."

Chị Nguyễn Thị Kim Hoa (53 tuổi) nhà cạnh đình Tân Đông nói với chúng tôi: "Đình Gò Táo (dân địa phương gọi như vậy), ngày xưa lớn lắm, hồi nhỏ tụi tôi mong đến ngày cúng đình để coi hát bội, mỗi lệ cúng 2,3 ngày mần heo bò, dân đến rất đông, vui lắm. Sau hòa bình đình bị bỏ hoang. Chúng tôi rất buồn khi thấy đình làng khắp nơi được sửa sang và cúng lệ hàng năm còn đình mình lạnh tanh, sập đổ. Nghe nói tới đây sẽ tu sửa đình lại, chúng tôi rất mừng và mong chờ."

Anh Nguyễn Văn Mạnh, Phó Phòng Kế hoạch - Tài chính của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: "Dự án tu sửa đình Tân Đông đã được thông qua Huyện ủy- UBND huyện Gò Công Đông cách nay gần một tháng, với mức kinh phí ban đầu gần 10 tỷ đồng, phía huyện không khả năng đề nghị chỉnh sửa bảng vẽ, tiết kiệm kinh phí và xin tỉnh hỗ trợ thêm. Trước mắt sẽ đầu tư sửa chữa chính điện và xây hàng rào với diện tích trên 8 ngàn m2, vì kinh phí chưa có nên sớm nhất cũng chờ đến đầu năm 2014 mới khởi công."

Hiện nay, ngôi đình "độc nhất vô nhị" này như cụ già trên trăm tuổi, đang lưu giữ một số kiến trúc độc đáo "sắp gần đất xa trời", không biết có chống chọi nổi với mùa mưa bão này không?

Ngọc Lệ
Chia sẻ: Google Bookmarks Yahoo Bookmarks Đăng lên ZingMe Đăng lên Linkhay Đăng lên TagVn Bookmarks lêb baibu
Đánh giá bài viết
Tổng số điểm của bài viết là: 8 trong 2 đánh giá
Click để đánh giá bài viết
 

Thăm dò ý kiến

Đánh giá của bạn về phiên bản mới này?

Tuyệt vời

Tốt

Trung bình

Bình thường

Rất tệ

Bộ đếm

  • Đang truy cập: 270
  • Khách viếng thăm: 255
  • Máy chủ tìm kiếm: 15
  • Hôm nay: 16605
  • Tháng hiện tại: 2385030
  • Tổng lượt truy cập: 48759157