Đêm rằm tháng tám, trăng lung linh soi bóng ngoài đồng nước mênh mông. Tôi và chị lấy xuồng câu tôm có khạp tre của ba bơi ra đồng nằm ngước nhìn lên ánh trăng sáng vằng vặc. Bên dưới lại nghe tiếng gió xô nước vào be xuồng từng nhịp từng nhịp như tiếng hò ơi khoan nhặt thật thanh bình. Bên cạnh, những chiếc xuồng giăng câu nói chuyện với nhau rì rầm, nghe là biết tiếng của từng người trong xóm. Xa xa có xuồng đi soi ếch, rắn chống sào lướt ào ào trên mặt nước.

Bông súng nở xòe trắng mặt nước ngoài kia. Chim le le xuống kiếm ăn cùng bầy vịt, lặn ngụp chổng đuôi lên trời. Mùa nước mà được bơi xuồng vòng vòng trong xóm câu cá là thích nhất. Tôi hay lấy xuồng bơi ra nhà ngoại rồi lại bơi về, chốc chốc dừng lại câu mấy con cá rồi đi tiếp. Hễ thấy ai đổ dớn hay kéo ụ lươn là nhất định tôi phải bơi lại coi một cái mới được. Mấy con lươn đột nhiên bị xúc vào lưới rồi bỏ vào thau dùng dằng bò qua bò lại không chịu thôi. Chiều chiều, từng tốp người chống xuồng đi hái bông điên điển. Từng chùm bông vàng ươm được bỏ vào rổ rồi mà con ong bầu tiếc nuối vẫn bay theo. Hình như nhà nào cũng hái bông điên điển và bông súng, có nhà ngày nào cũng hái. Đơn giản là vì nước ngập mênh mông, trong vườn, cây gì cũng chết hết cả, chỉ còn có cây điên điển, bông súng và vài đám rau muống vượt nhanh hơn con nước mới sống được. Và vì bông điên điển làm được rất nhiều món, nấu canh cũng ngon, xào cũng được, ăn sống chấm cá kho hay ngâm làm dưa cũng hết sảy.

 Vào mùa này, nhà ai cũng làm mắm, nhiều nhất là mắm cá linh. Chỉ cần thả vài chục thước lưới là gỡ cá mỏi tay. Đến khi nước rút thì mới làm nhiều loại mắm khác vì đây là lúc “tát nước bắt cá”. Khi mực nước ngoài sông thấp hơn bờ ruộng, bà con bắt đầu chặn cống giữ không cho nước lên đồng nữa. Đội máy bơm sẽ bơm suốt ngày đêm cho đến khi cạn lòi bờ ranh ra, lúc này nước ruộng ai nấy tát. Tôm, cua, cá, tép,... dưới sình chui ra nhiều vô số, đi đâu cũng nghe mùi bùn và hăng hăng mùi cá chết. Những loại cá nhỏ và cá không ngon thì cho gà vịt ăn, còn lại thì làm khô. Khô cá sặc, cá chạch là ngon nhất. Mắm thì mắm cá linh, cá lóc, cá chốt, mắm tép,... cái nào cũng ngon “nhứt xứ Ba Xuyên”. Sau mùa lũ, một mùa lúa mới lại bắt đầu. Phù sa lắng đọng hứa hẹn một mùa bội thu.

 Nước lũ không về nhiều như xưa nữa. Quê hương giờ cũng đã thay áo mới. Cách đây hơn chục năm, có ai từng nghĩ tới mùa cắt lúa mà mấy bác nông dân ngồi trên bờ ruộng nói dóc không? Chắc là không. Nhưng chuyện đó lại có thật. Không còn lo trời mưa gió không phơi được lúa, khỏi lo thiếu nhân công. Giờ đây bà con mình tới mùa gặt thảnh thơi ngồi trên bờ ruộng. Máy gặt đập liên hợp chạy bon bon trên đồng, từng bao lúa được đem lên bờ đê rồi thương lái mua ngay tại chỗ không cần phơi, bà con mình thiệt khỏe re.

 Giờ đây ngồi giữa Sài Gòn tấp nập mà nhớ về tuổi thơ êm đềm bên cánh đồng với bao mùa nước nổi. Biết bao giờ mới bắt gặp lại hình ảnh ngày xưa, gặp lại tuổi thơ trên cánh đồng yêu thương! Cánh đồng bông súng trắng.