Từ năm 2010, ngày Giỗ Tổ sân khấu được Ban Bí thư công nhận là Ngày Sân khấu Việt Nam (theo Thông báo số 364-TB/TW V/v lấy ngày 12/8 âm lịch hằng năm làm Ngày Sân khấu Việt Nam), thì sức lan tỏa của ngày này càng rộng lớn, tất cả những người làm nghề xuất hiện trên sân khấu đều xích lại gần nhau hơn và hướng về ngày này đông đúc hơn.

Có ít nhất 3 câu chuyện xoay quanh Tổ nghiệp sân khấu Việt Nam. Câu chuyện thứ nhất: Ngày xưa không ghi lại đời vua nào, có một ông vua cha hay tổ chức cúng bái trong cung và khi cúng cho người đóng vai tiên, vai tướng trên trời, hát biểu diễn trong buổi tế trời đất và thường hát trong cung cho các quần thần xem. Hai vị hoàng tử nhỏ rất mê xem hát nên thường trốn cha đi xem đến quên ăn, quên ngủ và chết. Đào kép thấy họ vẫn thường hiện về xem hát nên lập bàn thờ cúng ở gần sân khấu khi ra sân khấu diễn, đi ngang bàn thờ ai cũng vái lạy lâu dần cho là tổ nghiệp.

Cũng từ câu chuyện cuối cùng, nhiều đào kép nổi tiếng, giàu có không bao giờ cho tiền kẻ ăn xin, cho rằng làm như thế là xúc phạm đến tổ nghiệp, còn ăn cướp thì chẳng bao giờ cướp bóc của đoàn hát cả (?!).

Cho dù tổ nghiệp là ai, nhưng hàng năm cứ đến ngày Giỗ Tổ thì người trong nghề có dịp gặp nhau, tâm sự hàn huyên, trao đổi nghề nghiệp,... Theo lời kể của những nghệ sĩ cao niên thì các đoàn lớn, nghệ sĩ giàu có sẽ cúng bái rất lớn. Ngày xưa, các bầu gánh đoàn cải lương lớn cúng 3 ngày đêm 11, 12, 13/8; các đào kép sắm tuồng lộng lẫy, biểu diễn những trích đoạn mình ăn ý nhất cho "tổ xem" mong "tổ đãi" để hát ăn khách và được tiền cát-sê cao,... Các gánh hát "bồ tèo" thì cũng có con gà hay dĩa trái cây thắp hương khấn tổ.

Nghệ sĩ Bảo Ân cho biết: "Ngày xưa tổ nghiệp sân khấu là của hát bội sau đó là cải lương, trải qua bao thăng trầm của sân khấu, ngày Giỗ Tổ vẫn tồn tại và lan tỏa đến tất cả những ai làm nghề xuất hiện trên sân khấu như: kịch nói, xiếc, ca nhạc, biểu diễn thời trang, MC,... Trước khi xuất hiện trước khán giả, họ đều khấn tổ nghiệp để được "tổ đãi" cho công việc của mình trôi chảy, tốt đẹp, thành công..."

Ở Tiền Giang, nhiều năm gần đây, ngoài việc tổ chức cúng giỗ của những cá nhân, gia đình, cũng có tổ chức ở 3 nơi để văn nghệ sĩ hội tụ về: Đoàn Nghệ thuật tổng hợp, Hội Văn học Nghệ thuật và Trung tâm Văn hóa thông tin tỉnh. Từ năm 2012, soạn giả Huỳnh Anh, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật đã nghiên cứu theo truyền thuyết và thực tế qua những cống hiến to lớn cho sân khấu của những thế hệ, Ngày Sân khấu Việt Nam tại Hội Văn học nghệ thuật, ông đã bày trí bàn thờ có bài vị của các bậc tiền hiền của Tiền Giang như soạn giả Trần Hữu Trang, NSND Năm Châu, NSND Phùng Há, NSND Bảy Nam,... và các bậc hậu hiền như nghệ sĩ Minh Tô, tác giả Lệ Quyên... Năm nay cũng vậy, 3 điểm trên vẫn là nơi gặp gỡ, hội tụ của tác giả, đạo diễn, biên đạo múa, diễn viên hát, kịch, xiếc, múa.,.. mỗi người dâng hương tổ nghiệp đều có những nguyện cầu tốt đẹp cho công việc của mình: Tác giả sẽ khẩn cầu có nhiều tác phẩm hay, đạo diễn cầu xin dựng được nhiều vở tốt, biên đạo dựng nhiều bài múa hay, diễn viên ca diễn, múa hát được khán giả ủng hộ,...

Có rất nhiều gia đình truyền thống cải lương, hát bội cúng kiến rất hoành tráng tại nhà mình như gia đình nghệ sĩ Bảo Ân (Mỹ Tho), gia đình Bầu Lân (Chợ Gạo), gia đình Yến Hồng (mẹ là nghệ sĩ Ngọc Mai Năm Đáng ở Cai Lậy)...

Yến Hồng tâm sự: "Cúng tổ nghiệp là truyền thống của gia đình em, lúc ba mẹ em làm bầu gánh, hồi đó mẹ mới 20 tuổi. Giờ tụi em theo nghề vẫn tiếp tục cúng tổ của nghề. Cứ tối ngày 11 là cúng chay, sáng 12 cúng mặn,... và tiếp đón anh em nghệ sĩ thân thuộc về thắp hương cả ngày 12/8." Giờ đây nghệ sĩ Ngọc Mai đã 73 tuổi, có nghĩa là trên nửa thế kỷ gia đình này gần 3 đời thủy chung với nghiệp cầm ca.

Riêng Hương Thanh Thảo, cô đào chính của gánh hát bội gia đình Bầu Lân chia sẻ: "Từ hồi nhỏ em đã thấy ba má cúng tổ, mỗi lần cúng nhà em vui lắm, đào kép trong dòng họ và đào kép của đoàn do ba mẹ em quản lý về rất đông, hát suốt ngày đêm để làm vui cho tổ và cho bà con đến xem. Còn tụi em thích lắm được xem hát, được ăn uống thoải mái. Mấy năm nay ba em mất, má em vẫn giữ lệ cũ, cúng tổ và hát ở nhà, các chú bác, anh chị em trong nghề vẫn tề tựu về đông đủ, chỉ thiếu những người quá lớn tuổi không đi được."

Năm nay, giỗ tổ vẫn đông vui, ngoài một số ít vị cao tuổi vắng mặt vì sức khỏe, còn lại vẫn đầy đủ những gương mặt thân quen, thêm những gương mặt trẻ triển vọng mới vào nghề. Tất cả tạo nên nét đẹp của ngày hội văn hóa vừa nhân văn vừa tâm linh; nếp sinh hoạt nghề nghiệp này mãi trường tồn qua bao thế hệ - và là dịp cho những trái tim chung thủy với nghề xích lại gần nhau hơn.