Diễm xưa

Còn thú nào hơn vừa nhâm nhi ly cafe vừa ngắm mưa ngoài trời trong cái không khí se lạnh, được lắng mình hòa vào những bản nhạc của Trịnh Công Sơn. Nhạc Trịnh, dù là nhạc không lời hay nhạc được các ca sĩ trình bày, đều phảng phất đâu đây cảm xúc như ùa về.

Cố nhạc sĩ Xuân Hồng: Mùa xuân đâu chỉ có hoa thơm và nắng hồng

Viết về Xuân Hồng (1928-1996), nhiều bạn yêu âm nhạc thường gọi ông là "nhạc sĩ của mùa xuân". Đây không chỉ là cách chơi chữ xuất phát từ cái bút danh của Xuân Hồng, mà trước nhất là bởi ông đã có những sáng tác rất đặc sắc về mùa xuân, trong đó có những ca khúc mà ngay từ cái tiêu đề đã tràn đầy sức xuân, như "Xuân chiến khu", "Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh", "Mùa xuân bên cửa sổ"...

Tôi viết "Thu, hát cho người"

Thuở ấy, tôi hai mươi tuổi. Tháng 9, mùa thu, tôi trở về quê nhà Quảng Nam, cầm cây đàn guitar lên đồi sim xưa. Người bạn nghèo thời trung học của tôi không còn nữa, chỉ còn đây khu đền tháp với những nàng Apsara lặng lẽ nhảy múa ngàn năm.

Đàn bầu - biểu tượng đặc sắc và độc đáo tâm hồn Việt

Cây đàn bầu Việt Nam từ lâu đã là "Ông hoàng" trong "bộ tộc" nhạc cụ cổ truyền dân tộc, mà ngày nay được hoàn thiện hơn để cùng với sự nâng cao hơn hẳn về nghệ thuật biểu diễn, đã trở thành một đại diện tiêu biểu của đặc sắc văn hóa Việt Nam trong hội nhập thế giới.

Dòng nhạc dấn thân của Nguyễn Phú Yên

Miền Trung những năm 1960 là thời kỳ bão táp của những đổi thay chính trị và xã hội.Tất cả đã dội vào tâm hồn những sinh viên, học sinh của thành phố Huế nhỏ bé. Từ năm 1963, bắt đầu những cuộc xuống đường mãnh liệt của nhiều tầng lớp nhân dân, nhất là của sinh viên học sinh, đã lôi cuốn nhiều thanh niên hòa vào dòng chảy lịch sử.

Nhạc sĩ Hoàng Hiệp "lòng vẫn nhớ về Hà Nội"

Trong cái náo nức của dòng người TP Hồ Chí Minh, và trong cái bất tận của nhịp sống phương Nam đang cuộn chảy, thì tâm hồn ông vẫn hằng nhớ về Hà Nội, nơi ông đã từng sống hàng chục năm, trưởng thành và hạnh phúc. Ca khúc “Nhớ về Hà Nội” ra đời trong nỗi khắc khoải khôn nguôi ấy. Bài hát đã tồn tại 30 năm và ông cũng đã vừa tròn tuổi 80.

Đi tìm “giấc mơ chapi”

“Chapi… chapi… chapi… ơi chapi…”, giọng hát da diết của cố ca sĩ Y Moan văng vẳng trong tôi. Với ca khúc Giấc mơ chapi, nhạc sĩ Trần Tiến đã đưa tọ (đàn) chapi ra với thế giới. Còn chiều nay, tôi lang thang đi tìm “giấc mơ chapi…”

Nhạc sĩ Lam Phương: Đời là vạn ngày sầu

Những bi kịch của một thế hệ thanh niên trí thức miền Nam trong giai đoạn chuyển giao lịch sử (1954 – 1975) đầy bức bối tù túng như thể bị cầm tù, bị tước đoạt tự do, hạnh phúc đã làm nên một diện mạo âm nhạc Việt Nam vô cùng sôi động và đa sắc. Lam Phương là một trong những nhạc sĩ như thế, người nhạc sĩ của niềm đau, thương tích trái tim và một gia tài ca khúc ẩn mình nằm sâu trong “kỷ nguyên bóng tối”.

Chủ nghĩa yêu nước được tâm linh hóa

Vừa rồi tôi có tham gia thuyết trình trong buổi trình diễn diễn xướng Chầu văn tại Đền liệt sĩ Nghĩa trang Hàng Dương (Côn Đảo). Nhiều người nói với tôi rằng lần đầu họ hiểu hơn về ý nghĩa của Đạo Mẫu Việt Nam. Chủ nghĩa yêu nước giờ đây đã được tín ngưỡng hóa và tâm linh hóa.

Nhạc sĩ tiền chiến Nguyễn Mỹ Ca và Dạ khúc bất hủ

Nhạc sĩ tiền chiến Nguyễn Mỹ Ca còn có nghệ danh khác là Nguyễn My Ca, sinh năm Đinh Tỵ (1917) tại làng Vĩnh Kim, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Vĩnh Kim, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), là anh em cô cậu với Giáo sư tiến sĩ Trần Văn Khê. Thuở nhỏ ông học sinh trường Trung học Pétrus Ký Sài Gòn. 

Mạnh Cường: Ngón đàn vẫn điêu luyện trên cung bậc bổng trầm

"Hồi xưa ông ngoại là lương y Nguyễn Văn Cập, nhưng lại là một tài tử ca, ông mê đờn ca nên cho các cậu của tôi lên Sài Gòn thọ giáo 2 danh cầm Văn Vĩ, Văn Giỏi. Ông thường xuyên tổ chức đờn ca tại nhà mời những tài tử có tiếng như: Ba Su, Tư Đức, Minh Tô, Cẩm Vâm... Tôi nghe mãi rồi thấm vào người lúc nào không biết và không nhớ mình đã tập bấm những ngón tay trên dây đàn lúc nào, chỉ nhớ cậu Tám (Nguyễn Thanh Hoàng hiện công tác tại Công ty Du lịch TP. Hồ Chí Minh) và cậu Út là nhạc sĩ Mười Được đã truyền nghề cho mình và mỗi lần các cậu đi đờn ca, tôi đi theo vác đờn..." Mạnh Cường kể.

Nghệ sĩ ưu tú Thanh Nhanh: Tiếng hát cất lên từ trái tim của người nghệ sĩ - chiến sĩ

Từ một cô bé "mê mẩn" với các bài bản, làn điệu của bộ môn nghệ thuật cải lương, Thanh Nhanh nhanh chóng được phát hiện, bồi dưỡng để trở thành nghệ sĩ phục vụ cho cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt, tiếng hát của cô vẫn vút lên trên khắp các chiến trường miền Nam, cổ vũ tinh thần hăng say chiến đấu của bộ đội.

Bolero và kỷ niệm với nhạc sĩ Trúc Phương

Khoảng giữa năm 1985, nhạc sĩ Trúc Phương - người từng được xem như là "ông hoàng" của dòng nhạc bolero - được nhận vào công tác tại Hội Văn nghệ Cửu Long và được cấp một căn phòng tại số 6 Hưng Ðạo Vương, thị xã Vĩnh Long để ở.

Bolero lại sáng đèn:Kỳ cuối: Bolero - mạch ngầm và sông suối

Khái niệm "bolero" - còn được gọi một cách phổ thông hơn là "nhạc sến" - vượt ra khỏi định nghĩa một nhịp điệu của âm nhạc. Khi đến với tâm thức và ngữ cảnh Việt Nam, nó hình thành một hình thái không ngờ: tâm lý tiểu thị dân. Cần khẳng định ngay chính cái tâm lý ấy đã tạo thành một chân dung khác rất "made in Việt Nam", trong khi trước đấy ở phương Tây, bolero vẫn chỉ là một nhịp điệu mà thôi.

Bolero lại sáng đèn - Kỳ 2: Dù sến hay sang

Muôn dặm đời người, ít có ai là người VN mà chưa một lần nghe hoặc ong ong trong đầu một câu ca của dòng nhạc bolero, đặc biệt là những người sống ở phía Nam.

Bolero len lỏi vào cuộc đời và nhịp sống của người dân đô thị theo một kiểu khác, với những người ở thôn quê theo một kiểu khác; nhưng bất luận đó là kiểu nào, âm điệu chập chùng và gần gũi của bolero đều ăn sâu vào sự thưởng thức của nhiều thế hệ, một cách độc đáo đến mức mà có lẽ cần phải có một nghiên cứu khoa học chỉn chu mới có thể nói hết được tác động của loại âm nhạc này với tâm hồn Việt.

Bolero lại sáng đèn - Kỳ 1: Hát theo nhịp buồn

Bolero cũng như cuộc đời, có lúc chìm lúc nổi, lúc bị chê bai, nhưng cũng có lúc được xưng tụng như điều không thể thiếu. Giữa đời sống âm nhạc nhiều xáo trộn vẫn có một lớp ca sĩ trẻ chọn bolero làm sự nghiệp.

Nỗi buồn và hoa phượng

Vậy là người nhạc sĩ của “Nỗi buồn hoa phượng” - Thanh Sơn - đã ra đi khi chớm hạ. “Tiếng ve nức nở” và phượng thắm màu thương nhớ, đưa tiễn con người tài hoa ấy về cõi vĩnh hằng.

Nhạc sĩ Hoàng Việt: Khi ra đi có hứa thu nay về...

Xưa anh viết Tiếng còi trong sương đêm lúc còn niên thiếu, đã có câu vận vào đời chiến sĩ của mình: Khi ra đi có hứa Thu nay về. Và Thu nay anh về lại trong sự ngưỡng mộ và nhớ thương của đồng chí đồng bào, khi TP HCM tổ chức Hội thảo về đời anh, về sự nghiệp âm nhạc của anh để lập hồ sơ đề nghị truy tặng Anh hùng. Thôi thế cũng là một tôn vinh tưởng thưởng, dù muộn…

Tháng tư rồi, nhớ Trịnh Công Sơn

Cách đây cũng khá lâu rồi, có phóng viên hỏi tôi: Việt Nam có cần ngày Mồng Một Tháng Tư không? Tôi có nói vui rằng, ngày Mồng Một Tháng Tư là ngày nói dối. Suốt bảy năm sống ở nước ngoài, ngày ấy năm nào tôi cũng bị lừa, dù mình đã có ý thức đề phòng mà vẫn không thể tránh nổi. Ta chả nên “nhập khẩu” ngày nói dối làm gì. Nếu ta có ngày Mồng Một Tháng Tư thì cũng nên chuyển sang thành ngày Nói Thật. Đối với tôi, ngày Mồng Một Tháng Tư là ngày đau buồn. Đau buồn một cách nghiêm túc. Vì đó là ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Tiễn biệt nhạc sĩ hai mùa hoa

Nhạc sĩ Thanh Sơn được nhiều người biết đến vào những năm đầu thập niên 60 với một loạt nhạc phẩm viết về tuổi học trò: Nỗi buồn hoa phương, Nhật ký ngày xanh, Thương ca mùa hạ, Ba tháng tạ từ, Phượng buồn, Ve sầu mùa phượng…; trong đó Nỗi buồn hoa phượng (sáng tác năm 1963) trở thành một trong những ca khúc nổi tiếng nhất viết về mùa hè.