Cái thú khi ăn cỗ là được thưởng thức những món đặc sản mà thường ngày ít có như chân giò ninh măng, gà tần bì hạt sen. Cỗ nào cũng có một món khai vị mà ai cũng thử, đó là món nem rán (miền Nam gọi là chả giò). Nem rán là món đặc sản dân tộc, hợp với khẩu vị nhiều người vì hương vị thơm ngon của thịt cua bể pha trộn với thịt lợn, miến, mộc nhĩ, nấm hương v.v… gây cảm xúc hỗn tạp cho người ăn bởi một sự pha trộn hài hòa giữa giòn, nhũn, dai, sần sật, thêm các vị ngọt, bùi, chua, cay. Chả thế mà món nem Việt Nam đã được thưởng Huy chương vàng ở Hội thi các món ăn ngon quốc tế tổ chức ở Praha năm 1982.

Trong thời đại ngày nay, nấu ăn đã trở thành nghệ thuật. Ở Việt Nam, nấu cỗ càng đòi hỏi phải có nghệ thuật điêu luyện hơn nhiều. Thuở xưa, ở thành thị và ở cả nông thôn, nơi nào cũng có phường nấu cỗ gồm từng nhóm nghệ nhân nam và nữ chuyên đi nấu cỗ thuê cho các gia đình, xóm làng khi mở hội đình đám hay ngày giỗ tết, ma chay, cưới xin…