Vĩnh biệt nàng thơ của “thi nhân Việt Nam” Yến Lan

Cụ bà Nguyễn Thị Lan (1919 - 2013), nàng thơ của “thi nhân Việt Nam” Yến Lan vừa từ trần lúc 17h ngày 6/1 tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Rất nhiều người yêu quý và học bài Bến My Lăng (trong SGK) của Yến Lan và cũng rất nhiều bạn văn yêu quý bà Nguyễn Thị Lan như thế. Bởi chính bà Nguyễn Thị Lan góp phần rất lớn trong các sáng tác của Yến Lan.
Dấu ấn đầu tiên bà Nguyễn Thị Lan để lại nằm trong bút danh của nhà thơ Yến Lan (1916 - 1998). Bà Nguyễn Thị Lan có người bạn gái tên Yến, hai người thân thiết đến mức nguyện sau này cùng nhau lấy chung một người chồng. Nhưng đời không như mơ ước, sau này bà Lan kết duyên cùng chàng trai Lâm Thanh Lang còn cô Yến lưu lạc chốn nào không ai hay.

Để ghi nhớ tình bạn thời thiếu nữ quá đẹp của vợ mình, Lâm Thanh Lang lấy bút danh gồm tên của hai người Yến Lan. Bút danh này đã theo Yến Lan cùng các nhà thơ Quách Tấn, Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên lập nhóm “Tứ linh” lừng lẫy trong phong trào Thơ mới (1930 - 1945) đã được Hoài Thanh - Hoài Chân ghi nhận trong Thi nhân Việt Nam và đến tận sau này.

Bà Nguyễn Thị Lan cùng nhà thơ Yến Lan và con gái trong những năm tháng tập kết ra Bắc

Năm 1954, bà Nguyễn Thị Lan theo chồng tập kết ra Bắc. Những năm tháng chiến tranh ác liệt dường như ai cũng gặp khó khăn trong cuộc sống. Bà Lan chẳng những lo toan cho chồng con mà còn giúp bạn thơ của chồng mình. Khi ấy mọi người sống nhờ tem phiếu, nhà thơ Quang Dũng to cao nên cơm gạo phân phối không đủ để ông ấm bụng. Chính bà Lan đã cùng chồng san sẻ bớt phần thực phẩm gia đình cho Quang Dũng. Tại nhà lưu niệm Yến Lan hiện nay có treo một bức tranh do Quang Dũng vẽ tặng Yến Lan, bức tranh này đã được bà Nguyễn Thị Lan lưu giữ cẩn thận qua bao thăng trầm.

Những bài thơ cuối đời của Yến Lan đều do bà Lan chép lại, vì khi đó Yến Lan tay run không thể tự cầm bút. Trong số những bài thơ được Yến Lan sáng tác ở giai đoạn này, có rất nhiều thơ tứ tuyệt do bà Lan chép lại giúp chồng. Tuổi càng cao gần như Yến Lan chỉ làm thơ tứ tuyệt và như nhiều nhận định: Yến Lan càng lớn tuổi làm thơ càng hay, thơ tứ tuyệt là một trong những đỉnh cao của ông.

Đầu năm 2010, người viết bài này được vợ chồng nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng - nhà văn Trần Thị Huyền Trang đưa đến thăm nhà lưu niệm Yến Lan tại thị xã An Nhơn. Lúc đó bà Lan đang nằm trên giường bệnh nhưng bà gượng ngồi dậy vì có khách đến thăm phòng lưu niệm của chồng.

Nhắc đến nhà thơ Yến Lan, bà Lan luôn gọi ông bằng anh dù năm đó bà đã 92 tuổi. Nguyễn Thanh Mừng nhận xét: “Mối tình của vợ chồng nhà thơ Yến Lan đẹp hơn mọi bài thơ tình”. Khi ấy bà Lan cho biết mong muốn in tập thơ di cảo của Yến Lan mà bà đang lưu giữ nhưng chưa biết đến nay tập thơ đó đã ra đời hay còn nằm đâu đó trong nhà lưu niệm Yến Lan?

Thông thường, dường như người đọc chỉ quan tâm đến bài thơ và tác giả chứ ít ai quan tâm đến vợ của nhà thơ làm gì. Riêng trường hợp của bà Nguyễn Thị Lan, có thể nói bà đã tạo chỗ dựa vững chắc và giúp chồng sáng tạo nhiều bài thơ hay dâng đời. Trong sự thành công của Yến Lan có một nửa đóng góp của bà, cả cái tên trong bút danh của ông.

Tác giả bài viết: Trần Hoàng Nhân

Nguồn tin: thethaovanhoa.vn