Nữ nhà thơ đầu tiên ở Việt Nam sáng tác thơ theo thể “Thơ Mới”

Năm 1932, sau khi dạy học một thời gian, bà bước vào làng báo ở Sài Gòn với tư cách là cộng tác viên thường trực của tờ Phụ nữ tân văn. Sau những bước đi “khai sơn phá thạch” của Phan Khôi và Lưu Trọng Lư trong phong trào đổi mới thi ca, bà ra sức cổ súy cho phong trào “thơ mới” bằng cách viết bài, diễn thuyết và sáng tác thơ theo phong cách mới. Ngày 26 tháng 7 năm 1933, tại một cuộc diễn thuyết ở Hội Khuyến học Sài Gòn, bà đã phê phán quyết liệt trường phái “thơ cũ”; và cho trình làng một thi phẩm mang tên “Canh tàn” được sáng tác theo lối mới để tỏ thái độ ủng hộ phong trào “thơ mới” đang hồi phôi thai. Xin trích một vài đoạn của bài thơ trên:

Em ơi, nghe lóng nghe,
Gió đêm thoáng qua cửa.
Lụn tàn một góc lửa,
Lạnh ngắt chốn buồng the.

Gió đêm thoáng qua cửa,
Não dạ dế tỉ te.
Lạnh ngắt chốn buồng the,
Em ơi, khêu chút lửa...

Cuộc diễn thuyết của bà đã tạo nên một tiếng vang lớn, được đông đảo dư luận, nhất là các nhà thơ trẻ, đồng tình và ủng hộ. Trên báo Phụ nữ tân văn, Hoài Thanh viết: “Từ hai tháng trước, hôm 26 juillet 1933, một nữ sĩ có tài và có gan, cô Nguyễn Thị Kiêm, đã lên diễn đàn hội Khuyến học Sài Gòn thành lập đến bấy giờ đã 25 năm. Lần thứ nhất một bạn gái lên diễn đàn và cũng là lần thứ nhất có một cuộc diễn thuyết đông người nghe đến như thế”.

Tiếp theo, bà còn có một cuộc tranh luận nảy lửa với ông Nguyễn Văn Hanh tại Hội Khuyến học Sài Gòn ngày 9-1-1935 về “thơ cũ” và “thơ mới”. Hành động dũng cảm của bà trên diễn đàn văn học đã được nhiều người nể phục. Đào Trinh Nhất, với bài “Nữ tiên phuông thơ mới ở Nam kỳ ta” trên tờ tuần báo Mai số ra ngày 22-1-1938, đã ca ngợi bà là “người đã mạnh bạo chủ trương thơ mới ở Nam kỳ ta trước nhứt”.

Ngoài việc hô hào cho “thơ mới”, bà còn đi diễn thuyết ở khắp nơi và viết báo cổ vũ cho sự bình đẳng nam nữ, được nữ giới hoan nghinh nhiệt liệt.