Bệnh tuyến giáp không có biểu hiện rõ ràng, nên người bệnh thường chủ quan không đi khám định kỳ. Đến khi có biểu hiện đau, khó nuốt, ho nhiều, sút cân… đi khám thì bệnh đã muộn.

Đa phần bệnh nhân là nữ

Tuyến giáp là một cơ quan thuộc hệ nội tiết sản xuất ra 2 hormon chính có vai trò quan trọng trong điều hòa hoạt động của một số cơ quan trong cơ thể như hệ tim mạch, hệ thần kinh và hệ tiêu hóa. Khi tuyến giáp bị cường chức năng, hormon sẽ tiết ra nhiều, làm cho tim đập mạnh. Đôi khi tuyến giáp bị suy thì nhịp tim chậm lại. Hormon tuyến giáp còn có chức năng chuyển hóa các chất đường, chất béo, chất đạm.

Ngoài ra, đối với trẻ em, hormon tuyến giáp còn kích thích tăng trưởng liên quan đến chức năng sinh dục của người trưởng thành. Khi không có hormon này, lượng đường, đạm và mỡ trong cơ thể không chuyển hóa, cơ thể sẽ trở nên mệt mỏi.

Chị Nguyễn Mai Hạnh, 41 tuổi, ở Hà Nội, bình thường không thấy biểu hiện gì. Khi thấy hơi đau họng, chị Hạnh đến BV Nội tiết T.Ư khám và siêu âm thì phát hiện bị u nang thể nhú. Sau khi làm sinh thiết, bác sĩ kết luận chị bị ung thư, phải phẫu thuật mở. Sau khi mổ cắt 2 thùy và nạo hết hạch, chị Hạnh phải điều trị thêm i-ốt phóng xạ.

Chị Nga, 25 tuổi, ở Hải Phòng, thấy mọi người bảo mắt hơi lồi, cổ hơi to, nhưng chị không cảm thấy có biểu hiện gì nên chủ quan. Đến khi thấy có những biểu hiện như hồi hộp, lo lắng, mệt mỏi, chị đến BV Nội tiết T.Ư khám mới biết mình bị basedow (bệnh cường chức năng giáp trạng tự miễn). Bác sĩ cho chị dùng thuốc nhưng do cơ địa bị dị ứng nên bệnh không thuyên giảm, chị phải nhập viện để điều trị. Còn cháu Phương học lớp 6, ở Quảng Ninh, khi thấy cổ hơi sưng, tim đập nhanh, mẹ đưa cháu đi khám thì phát hiện bị basedow, phải nhập viện.

Theo PGS.TS Trần Ngọc Lương, Phó Giám đốc BV Nội tiết T.Ư, bệnh về tuyến giáp rất nhiều, từ bướu nhân lành tính đến ung thư, chiếm 7 - 10% dân số bị mắc, trong đó đa phần là nữ. Trung bình mỗi ngày BV Nội tiết T.Ư tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân đến khám tuyến giáp.

Nên khám định kỳ

Theo bác sĩ Lương, bệnh tuyến giáp thường gặp là: bướu nhân, basedow và ung thư tuyến giáp, có thể ở 1 thùy hoặc ở cả 2 thùy. Khi bị viêm tuyến giáp mạn tính, tuyến giáp bị tổn thương dần dần, khả năng sản xuất hormon giáp bị giảm gây suy giáp.

Nếu ung thư tuyến giáp, buộc phải mổ để cắt bỏ khối ung thư. Sau mổ, tùy theo giai đoạn bệnh có thể điều trị thêm i-ốt phóng xạ để diệt nốt tế bào ung thư.

Với bệnh bướu nhân lành tính, khi bệnh nhân có hiểu hiện khó thở, khó nuốt, nuốt vướng và chưa ảnh hưởng đến thẩm mỹ thì có thể điều trị bằng nội khoa (dùng thuốc, chọc hút và theo dõi…). Nếu bướu nhân to quá sẽ chèn ép gây khó thở, khó nuốt thì buộc phải mổ.

Với bệnh basedow, bệnh nhân có biểu hiện lồi mắt, có triệu chứng về tim mạch, sút cân... Bệnh basedow chủ yếu điều trị nội khoa, chỉ định mổ khi điều trị lâu ngày không ổn định hoặc khối u bướu to quá, chèn ép thực quản và khí quản, gây lồi mắt, hoặc dị ứng với thuốc kháng giáp trạng tổng hợp.

Bác sĩ Trần Ngọc Lương khuyến cáo, mọi người nên khám định kỳ, siêu âm để xem hình thái tuyến giáp có nhân hay không và xét nghiệm máu để định lượng hormon nhằm đánh giá và chẩn đoán chức năng của tuyến giáp. Nếu bệnh nhân bị ung thư thì cần làm xét nghiệm để xem nhân đã xâm lấn sang xung quanh chưa, đã ăn vào mạch máu hay khí quản chưa để có phác đồ điều trị kịp thời, kéo dài chất lượng sống cho bệnh nhân.

Hormon tuyến giáp làm tăng cường các phản ứng trao đổi carbohydrate; trao đổi chất béo, ảnh hưởng đến mỡ trong máu và trong gan; trao đổi vitamin; ảnh hưởng đến chức năng sinh dục, trọng lượng cơ thể, hệ tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, hệ thần kinh trung ương, chức năng cơ, giấc ngủ và các tuyến nội tiết khác. Nếu bị thiểu năng tuyến giáp, quá trình phát triển của trẻ sẽ chậm, thậm chí dừng lại.