Bạn bè chơi thân với vợ chồng anh đều hiểu, nếu không có vợ bên cạnh, “ông Hai Lúa” sẽ “ngại” đến mức nào. Gần 30 năm nay, hình ảnh anh chị luôn có đôi đã trở nên quen thuộc trong mắt bạn bè. Thời khó khăn, đoàn hát còn lưu diễn rày đây mai đó, vợ chồng anh chị đã luôn song hành. Chị chăm cho anh từng bữa ăn, dù đạm bạc nhưng ấm áp, nghĩa tình. Cuộc sống của diễn viên đoàn cải lương tỉnh vốn đã khó khăn, khi gia đình nhỏ có thêm thành viên mới, khó khăn càng nhân lên gấp bội. Gia sản quý nhất của anh chị khi đó có lẽ chỉ là cậu con trai và chiếc võng làm chỗ ngủ cho con. Khi mẹ diễn, ba giữ con và ngược lại. Khi cả ba mẹ cùng lên sân khấu, các cô chú trong đoàn sẽ thay nhau đưa võng cho bé. “Ngày đó, hai vợ chồng thương yêu, gắn bó với nhau bởi những ước mơ rất giản dị: chỉ cần được diễn, được đứng dưới ánh đèn sân khấu hàng đêm... Bây giờ nhớ lại, nhiều bữa hai vợ chồng chia nhau tô hủ tíu, mới thấy hồi đó sao mình vất vả quá, chứ ngày xưa cả hai chẳng mảy may buồn phiền”, chị kể.

Theo thời gian, chị bước dần lên vị trí đào chánh, anh vẫn là anh kép hài của đoàn. Rồi khi tên tuổi của anh kép hài Thanh Nam bắt đầu vượt khỏi “địa phận” Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang để trở thành nổi tiếng, cô đào chánh Y Phương không tính toán thiệt hơn, chấp nhận bước lùi về sau lo toan chuyện gia đình, để anh sải bước trên con đường sự nghiệp thênh thang. Mọi thứ đổi thay, chỉ trừ tình yêu của họ. Ba mươi năm chung sống, giờ đã sắp lên chức ông bà, hỏi anh chị: “Có thấy một nửa của mình thay đổi nhiều so với trước đây?”. Anh cười, giọng chân chất: “Bả đằm hơn, giỏi nhịn hơn và chăm chồng con điêu luyện hơn!”.

...Khi học cách nhịn chồng, tôi mới nhận ra rằng, đó lại là cách để ông chồng nhận ra lỗi của mình nhanh nhất. Nhịn chồng một bước để ổng có thời gian tĩnh mà suy nghĩ, biết mình đúng sai thì không thể nói là bất bình đẳng được!

Là con gái gốc Bắc, lại là con nhà nòi (ba chị Y Phương là nhạc công cải lương), chị chú ý anh chàng diễn viên mới về đoàn vì khuôn mặt nghiêm nghị nhưng bản tính hiền lành, ít nói. Cùng ở một đoàn, gặp gỡ, tập luyện, biểu diễn chung mỗi ngày, nhưng khi về ở chung một nhà mới thấy hai vợ chồng còn có quá nhiều điều chưa hiểu hết về nhau. “Ảnh ngó vậy mà nóng tính, còn tôi thời trẻ cũng... tự ái cao, không ai nhịn ai nên... đụng nhau tóe lửa. Sau mỗi trận đụng độ, không khí gia đình lại nặng nề, nhưng không lẽ vợ chồng bỏ nhau chỉ vì những cuộc cãi vã nhỏ nhặt đó? Vậy thì thà rằng nhịn chồng một nước cho êm cửa, êm nhà. Ông bà mình chẳng đã nói “cơm sôi bớt lửa” đó sao”. Hỏi chị: “Vậy chị chấp nhận bất bình đẳng?”. Chị cười dịu dàng: “Quan niệm bình đẳng là phải sánh ngang từ lời ăn tiếng nói e chừng sẽ phản tác dụng. Khi học cách nhịn chồng, tôi mới nhận ra rằng, đó lại là cách để ông chồng nhận ra lỗi của mình nhanh nhất. Trời sinh đàn ông đa phần đều ít nhiều có tính hiếu thắng, vợ càng làm tới chồng càng nóng, và cả hai vợ chồng dễ giận mất khôn, chẳng còn phân biệt đúng sai. Nhịn chồng một bước để ổng có thời gian tĩnh mà suy nghĩ, biết mình đúng sai thì không thể nói là bất bình đẳng được!”.

Vốn người miền Tây phóng khoáng, chẳng bao giờ để bụng điều gì, qua cơn nóng rồi NSƯT Thanh Nam cũng nhận thấy có lúc mình chưa phải với vợ. Khi đó, khả năng hóm hỉnh, duyên dáng của anh là một lợi thế. “Hình như tới giờ tui chưa lần nào thất bại khi chọc bà xã cười cho bả nguôi giận”, anh hài hước.

Đồng vợ đồng chồng trong cuộc sống, họ còn là đôi bạn diễn ăn ý trên sân khấu - Ảnh: Minh Hoàng

Khác với NSƯT Thanh Nam hóm hỉnh, duyên dáng trên sân khấu, phim ảnh, NSƯT Thanh Nam ngoài đời trông khá nghiêm nghị, thậm chí có vẻ gia trưởng. “Nghiêm nghị thì có, nhưng gia trưởng thì không”, anh “đính chính”. Chị Y Phương nhanh chóng xác nhận lời “thanh minh” của chồng: “Ảnh nghiêm và rất khó tính, chỉn chu. Bước chân ra đường thì trang phục phải gọn gàng, thẳng thớm. Gặp gỡ, nói chuyện với người lớn phải lễ phép chào hỏi, thưa gửi. Nhưng quan trọng là phải hiểu tánh của ảnh, khi hiểu được rồi sẽ thấy ảnh chẳng khó chút nào. Ngay như chuyện chọn nghề của con. Hai vợ chồng đều là diễn viên cải lương nên muốn hướng cô con gái nối nghiệp cha mẹ. Ngặt nỗi, con gái cũng mê nghệ thuật nhưng lại chỉ muốn… làm ca sĩ. Thuyết phục chứ không bắt buộc và sẵn sàng đối thoại với con, cuối cùng, anh cũng chấp nhận để con được đeo đuổi niềm đam mê của mình”.

Nguyên tắc sống trong gia đình của NSƯT Thanh Nam đơn giản như chính con người của anh: hiểu và biết tôn trọng nhau thì việc khó cũng hóa dễ. Với các con, anh quan niệm, trăm lời răn dạy cũng không bằng cách sống của cha mẹ. Sống sao cho tốt, đó là cách dạy con hiệu quả nhất. Với quan niệm đó, gần 30 năm nay, vợ chồng anh vẫn được đồng nghiệp ngưỡng mộ.

Từ ngày vợ chồng NSƯT Thanh Nam sở hữu căn nhà mới, bạn bè chỉ mong được anh “rủ rê” hội ngộ ở nhà anh. Đó không chỉ là dịp họ được thưởng thức tài nghệ chế biến “mồi nhắm” của NSƯT Thanh Nam, mà còn có cảm giác ấm áp vì được lây niềm hạnh phúc trong nụ cười, trong ánh mắt của đôi vợ chồng nghệ sĩ đã cùng đồng hành bên nhau suốt 30 năm của cuộc đời.