Vị thủ khoa đầu tiên ở Tiền Giang hồi cuối thế kỷ XVIII

Đó là Ngô Tùng Châu. Ông sinh năm 1752 tại thôn Thái Định, huyện Phù Ly, phủ Quy Nhơn (nay là thôn Thái Thuận, xã Cát Tài, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định).

Tìm hiểu các bài thơ, văn tế của Nguyễn Đình Chiểu điếu Trương Định

Nam bộ - thành đồng Tổ quốc - mảnh đất đầu tiên giáp mặt với kẻ thù cướp nước, đã vùng lên giáng trả đích đáng quân xâm lược ngay khi chúng vừa đặt chân tới. Mở đầu cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp của dân tộc Việt Nam là cuộc khởi nghĩa bùng lên từ địa bàn Gò Công, do vị anh hùng Trương Định lãnh đạo. Được sự hưởng ứng nhiệt liệt của các tầng lớp, cuộc khởi nghĩa nhanh chóng trở thành ngọn cờ đầu của lực lượng yêu nước, gây cho thực dân Pháp những tổn thất nặng nề.

Một vài biến chuyển trong ngôn ngữ thơ VN sau 1975

Ngôn ngữ là công cụ để con người giao tiếp trong xã hội. Nhưng ở chiều ngược lại, tính thời đại cũng để lại dấu ấn trong ngôn ngữ hàng ngày. Đặc biệt, khi ngôn ngữ ấy được chọn lọc, tinh luyện để trở thành ngôn ngữ thơ.

Người mong muốn đem đến cho thơ Việt một diện mạo mới

Trong Đối thoại văn chương với Nguyễn Đức Tùng (Canada), nhà thơ Trần Nhuận Minh nói rằng giai đoạn từ 1960-1986 là thời kỳ “tập sự” làm thơ, viết những cái mà cuộc sống cần phải có như thế hay đúng hơn là con người tự nhiệm kiểu nhà nho được pha lẫn nông dân khoác trên mình chiếc áo dân tộc hóa, xem ra chẳng hợp với ông chút nào, nhưng lại cần phải có lúc bấy giờ. Còn từ sau 1986 là “tôi viết về những cái mà mình cần phải có ở tác phẩm của mình”. Trần Nhuận Minh từng chia sẻ về việc phân chia quá trình sáng tác thành hai giai đoạn: “Và hình như trong thế hệ cầm bút với tôi, không có ai sự phân chia đó lại rõ ràng như tôi. Và thái độ cũng quyết liệt như tôi trong việc tự làm lại mình từ đầu”.

Thơ - "phương cách hữu hiệu để chia sẻ yêu thương"

Tôi đã đọc nhiều bài thơ của Bành Thanh Bần (*) trong thời gian gần đây. Ấn tượng đầu tiên đối với tôi là tấm lòng của một người biết chia sẻ. Không biết có phải những người thuộc thế hệ ông, từng kinh qua trận mạc, vào sinh ra tử cũng chỉ vì muốn mình và mọi người được sống trong hòa bình, ấm no và hạnh phúc, nên khi may được thoát ra khỏi cuộc chiến, trở lại với đời thường họ tìm đến với thơ, như là một phương cách hữu hiệu để chia sẻ yêu thương.

"Thuyền trăng" của Hồ Thế Hà

Hồ Thế Hà là tác giả của 4 tập thơ: Khoảnh khắc (1990), Nghìn trùng (1991), Xác thu (1996) và Thuyền trăng (2013). Ông là giảng viên Trường Đại học Khoa học Huế. Cả trên bục giảng lẫn ngoài đời, Hồ Thế Hà là người rất say thơ. Thơ, với Hồ Thế Hà, như một tôn giáo thẩm mỹ. Hồ Thế Hà có thể ngồi cả ngày để đọc thơ, nói về thơ mà không biết chán. Nghe ông đọc, người ta khó lòng mà dứt ra cho được.

Hà Linh và một cõi đầy tâm trạng (*)

Michel Foucault, triết gia hiện đại nổi tiếng của Pháp, cho rằng, quan niệm coi nhẹ không gian vốn thống trị trong tư tưởng phương Tây kể từ trước Bergson (1859-1941): “ám ảnh lớn của thế kỉ XIX là lịch sử…”. Đồng thời ông cũng khẳng định: “Kỉ nguyên hiện đại là kỉ nguyên của không gian”. Như vậy, theo Michel Foucault, một trong những biểu hiện của tư duy hiện đại là tư duy về không gian. Thay đổi sự quan tâm từ thời gian sang không gian, trước hết, phải là thay đổi về quan niệm, cấu trúc. Điểm xuất phát của nó thường là nhu cầu vượt ra ngoài những ranh giới vốn có, quen mòn, khao khát tìm tòi cái mới, khám phá, sáng tạo ra những giá trị mới, những ý nghĩa mới, những trải nghiệm và yếu tố gắn kết mới.

Mùa thu của các thi nhân

Thu không của riêng ai, nhưng tại sao thu trong thi ca lại đa sắc, đa dạng, lại vui, buồn, sầu đến vậy. Những ca từ, tiếng hát cất lên từ trái tim người nghệ sĩ lại khiến người nghe hoang hoải đến lạ. Có chút gì đó dấm dứt, không quá nóng bỏng như hè nhưng cũng chả băng giá như đông, chút gì đó khó diễn tả…

Văn học mạng - một hiện tượng đáng chú ý của thế kỉ XXI

Năm 2012, Đặng Thân tổ chức buổi trình diễn được gọi là đa thoại về một tiểu thuyết mạng, vừa được in ấn (2011) theo hình thức truyền thống: 3.3.3.9 [những mảnh hồn trần]. Buổi trình diễn đó được báo chí giới thiệu là "một cuộc chơi văn chương mới chưa từng có trên thế giới”, và bản thân tác phẩm cũng được một số nhà nghiên cứu đánh giá cao như một “bước ngoặt quan trọng bậc nhất về lối viết” trong nền văn học Việt Nam đương đại, một bước ngoặt của văn học hậu hiện đại, một điển hình của văn học hậu đổi mới. Sự kiện này được quảng bá rộng rãi, gây chú ý dư luận. Có lẽ, chưa bao giờ văn học mạng, một nhà văn mạng (hầu hết các tác phẩm của tác giả được xuất bản trên mạng trước khi in giấy) được đề cao như thế ở Việt Nam.

Dạy học - Nghề cao quý

Dân tộc ta từ lâu vốn có truyền thống tốt đẹp Tôn sư trọng đạo, Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (học một chữ cũng là thầy, học nửa chữ cũng là thầy). Bác Hồ đã khẳng định: Không có thầy giáo thì không có giáo dục. Nhiệm vụ của thầy cô giáo là rất quan trọng và rất vẻ vang, và cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng cũng đã nói: Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý, nghề sáng tạo nhất trong các nghề sáng tạo. Các thầy cô giáo không những dạy chữ mà còn dạy người, họ cứ như cây thông trên sườn núi, cây quế giữa rừng sâu thầm lặng toả hương dâng hiến trí tuệ, sức lực cho đời.

Văn chương đương đại qua mắt 2 nhà phê bình trẻ

Hai tập sách "Mùi chữ" (Nguyễn Hoài Nam) và "Không gian văn học đương đại" (Đoàn Ánh Dương) thể hiện cách nhìn thẳng thắn, sắc sảo về văn học đương đại.

Chuyển biến nhận thức về tính dân tộc trong văn học - nghệ thuật

Đi tìm nhân vật - sự bất lực của những cây bút đương đại

Lý luận phê bình trong đời sống văn học, bao giờ đủ?

"Khí tiết thời mở cửa" - Tập sách mang đậm chất lính cụ Hồ

"Khí tiết thời mở cửa" (*) gồm 10 truyện ngắn và 12 bài bút ký được chắt lọc từ gần 30 năm sáng tác của tác giả Ngọc Thủy. Ở phần bìa của quyển sách tác giả bộc bạch: "Ngọc Thủy nguyên là một quân nhân, bắt đầu viết văn, viết báo từ năm 1984, nhưng là nghề tay trái". 

Âm vang biển đảo qua cách nhìn Trịnh Công Lộc

Bảy năm trôi qua, sự kiện Hoàng Sa - Trường Sa là thời sự nóng. Nóng trên thế giới, nóng trong khu vực, và dĩ nhiên nóng hơn cả - ở quốc nội. Nhất là từ năm 2011. Nóng từ báo in cho đến các trang mạng. Nóng từ chính trị xã hội cho đến văn học nghệ thuật. Trong dòng thời sự này, thơ ca là thể loại ngắn, nhanh nhạy nhất của văn học, đã có mặt kịp thời để “phản ánh” hiện thực ấy. Ở đó có chuyến đi thực tế dành cho nhà văn nhà thơ hướng ra biển đảo, có cuộc thi hay phong trào sáng tác thơ về biển đảo, và cái không thể thiếu là: có các trang thơ về biển đảo.

Vị trí của kẻ bên lề: Thực hành thơ của nhóm Mở Miệng từ góc nhìn văn hóa - Một luận văn mơ hồ và sai lầm

Luận văn Vị trí của kẻ bên lề: thực hành thơ của nhóm Mở Miệng từ góc nhìn văn hóa, luận văn Thạc sĩ khoa học ngữ văn của Đỗ Thị Thoan với người hướng dẫn là PGS.TS. Nguyễn Thị Bình, tại Đại học Sư phạm Hà Nội năm 2010 đáng lẽ đã rơi vào chìm khuất bởi nó thực sự không có giá trị khoa học.

Nhân danh nghiên cứu để ca ngợi thứ "thơ" rác rưởi

Hơn mười năm trước, trên internet xuất hiện loại sản phẩm được gọi là "thơ" của một số người mà sau khi công bố, đã lập tức được định danh là "thơ rác, thơ dơ".