Nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng của Iran Taraneh Alidoosti - thành viên ban giám khảo Liên hoan phim quốc tế Hà Nội năm 2012 - tại buổi họp báo giới thiệu liên hoan phim - Ảnh: Nguyễn Khánh

Lễ khai mạc chính thức bắt đầu từ 20g và sau đó là bộ phim được chọn chiếu khai mạc Cát nóng của đạo diễn Lê Hoàng.

Trong khi tổng đạo diễn chương trình khai mạc Lê Quý Dương và êkip truyền hình của ban văn nghệ VTV đang tất bật và lo lắng với nghi lễ thảm đỏ - vốn chưa thịnh hành lắm ở VN và các chi tiết kỹ thuật, âm thanh, ánh sáng, đường truyền... thì về phía ban tổ chức LHP có hai điều cơ bản khiến họ có thể yên tâm, dù LHP chưa diễn ra: chất lượng của các phim tham gia LHP và chất lượng của các ban giám khảo.

Một cơ hội vàng để xem phim hay ngoài rạp

Hơn 200 phim từ 38 quốc gia và vùng lãnh thổ gửi về đăng ký tham gia Haniff lần thứ 2, ban tổ chức đã xem ròng rã trong vòng hai tháng và chọn ra (đến thời điểm 20-11) 116 bộ phim, trong đó có 37 phim dự thi (14 phim truyện dài và 23 ở các thể loại phim ngắn) để chiếu trong 12 chương trình khác nhau.

Là người đề xuất và là một trong những thành viên chủ chốt lên đề cương chi tiết về Haniff, TS Ngô Phương Lan, cục trưởng Cục Điện ảnh, biết rất rõ các tiêu chí và đường đi nước bước để làm nên một LHP chuyên nghiệp, đúng thông lệ quốc tế. Tiêu chuẩn đầu tiên, tối quan trọng là: phim có chất lượng.

Trong chương trình điện ảnh toàn cảnh, 15 phim tham gia đều là những bộ phim ấn tượng và nổi bật của nền điện ảnh quốc gia đó trong thời gian gần đây. Đặc biệt, có những bộ phim mà người hâm mộ điện ảnh VN rất chờ đón vì biết khó có thể xem ngoài rạp dù nó cực kỳ đình đám tại các LHP và giải thưởng lớn trên thế giới như: Amour (Tình yêu - Cành cọ vàng 2012), A separation (Ly thân - Oscar cho phim nước ngoài hay nhất 2012), We need to talk about Kevin (phim Anh xuất sắc nhất 2011)...

Không kém hấp dẫn là Iron lady, phim hợp tác Anh - Pháp về người đàn bà quyền lực của nước Anh thế kỷ 20 - Thatcher. Khán giả sẽ một lần nữa gặp lại và bị chinh phục với diễn xuất thiên tài của Meryl Streep, một tài năng bất chấp thời gian và tuổi tác.

Một hình dung khác, một chân dung rất khác về điện ảnh Hàn Quốc bấy lâu nay vẫn bị người xem VN mặc định “diễn viên xinh, quần áo đẹp, nội thất sang trọng, khung cảnh nên thơ, cốt truyện éo le” là mười phim được chiếu trong Tiêu điểm điện ảnh Hàn Quốc.

Như Câm lặng của đạo diễn Hwang Dong Hyuk khai thác một vụ bê bối có thật trong xã hội Hàn Quốc: cuộc đấu tranh không cân sức và không có hồi kết giữa một thầy giáo trẻ của một trường học dành cho trẻ khuyết tật và những kẻ xấu xa bệnh hoạn lợi dụng trẻ em. Góc quay đè nén và khắc khổ, đẩy sự phẫn nộ trong câm lặng lên tột đỉnh. Hay như Chặng đường tôi đi, một bộ phim về Thế chiến thứ 2 đã đưa đạo diễn Kang Je Kyu đến các LHP Berlin và Pusan, dàn diễn viên đình đám như Jang Dong Gun và Phạm Băng Băng tạo sức hút mạnh cho phim bất chấp đề tài có vẻ khô khan và xưa cũ.

Một dấu ấn mới lạ mà bà giám đốc Haniff muốn mang đến cho LHP lần này là sự xuất hiện của hai phim tài liệu dài Anh cả của New Zealand và Miền đất dưới màn sương mù của Indonesia.

Cả hai bộ phim tài liệu dài 98 phút và 105 phút này - một phim nói về chuyến hành trình bằng thuyền xuyên đại dương của nhà vô địch đua thuyền người New Zealand và hai người bạn đến Campuchia trong phiên tòa xử Khmer Đỏ, và một phim về một ngôi làng miền núi ở Indonesia đang đối mặt với mất mùa do biến đổi khí hậu.

Phim VN: không đặt nặng vấn đề thi thố

Khác hẳn với “cơn khát vàng” của các nước chủ nhà SEA Games, các thành phố chủ nhà LHP fair-play hơn nhiều ở chỗ không nhắm mắt đua tranh giải vàng bằng mọi giá.

VN năm nay dự thi với hai phim Thiên mệnh anh hùng của đạo diễn Victor Vũ và Đam mê của đạo diễn Phi Tiến Sơn, tranh tài cùng 12 phim của 12 quốc gia và vùng lãnh thổ khác. Hai phim đều đã chiếu ra mắt ở trong nước và cả hai đạo diễn cũng như êkip làm phim đã nhận đủ lời khen chê từ báo chí, đồng nghiệp để biết mình là ai và hi vọng về điều gì. Ban giám khảo quốc tế với năm nhân vật khá nổi tiếng Jan Suetter (đạo diễn Đức), Cliff Curtis (diễn viên chính phim Piano), Garin Nuroho (đạo diễn lừng danh của một nền điện ảnh rất gần gũi về địa lý nhưng rất ít được biết đến ở VN là Indonesia), NSND Như Quỳnh của nước chủ nhà và đặc biệt là nữ diễn viên nổi tiếng của Iran sinh năm 1984, nổi tiếng từ năm 15 tuổi với giải diễn viên xuất sắc LHP Locarno - Taraneh Alidoosti chắc chắn sẽ làm việc một cách nghiêm minh và tinh tế để xứng với lòng tin của ban tổ chức và uy tín của mình.

Bởi vậy, xét về tương quan chất lượng phim dự thi, ai cũng thấy cơ hội đoạt giải vàng của hai phim VN là không nhiều, và hầu như các nghệ sĩ VN đều bình thản với điều đó. Đạo diễn Phi Tiến Sơn còn phát biểu với báo chí, nghiêm túc một cách dí dỏm: “Khi Đời cát được trao giải thưởng lớn tại LHP châu Á - Thái Bình Dương, tất cả các nghệ sĩ VN đều rất vui, giống như khi đội tuyển VN thi đấu thắng đội Lào cũng khiến khán giả nhà xuống đường ăn mừng vậy. Những niềm tự hào như thế cũng rất chính đáng dù không xuất phát từ bản chất của sự việc”.

Và... tiết kiệm

Ngôi sao của bộ phim Troy là Diana Kruger và nữ diễn viên chính trong bộ phim sẽ trình chiếu tại Haniff là Tilda Swinton cuối cùng đã không thể tới Hà Nội, vì tuy họ không yêu cầu catsê cho sự xuất hiện tại một LHP còn quá mới mẻ, nhưng lại yêu cầu được đi… chuyên cơ. Vì thế mà cơ hội để khán giả Hà Nội gặp gỡ trực tiếp các ngôi sao hạng 1 của Hollywood là chưa thể có.

Cũng với tinh thần tiết kiệm, đạo diễn Lê Quý Dương đã rất khéo léo và tế nhị khi trả lời về các chi tiết liên quan đến thảm đỏ: “Sẽ hết sức giản dị và tiết kiệm, nhưng cũng vẫn cố gắng hết sức để phản ánh được sự trang nhã, tinh tế, thậm chí sang trọng của các bộ phim và các nghệ sĩ trên thảm đỏ”.

Một sự tiết kiệm nữa, nhưng không vì kinh phí mà vì sự an toàn là MC tiếng Anh của chương trình, bên cạnh diễn viên điển trai Bình Minh sẽ là cô Hải Vân - chuyên viên của Cục Hợp tác quốc tế Bộ VH-TT&DL, một người dịch có kinh nghiệm và có hiểu biết về điện ảnh.

Về tổng số tiền đầu tư cho LHP, tuy giám đốc LHP không tiết lộ, chỉ nói là “tiết kiệm ngân sách tối thiểu và xã hội hóa tối đa”, nhưng theo ông Phan Đình Tân - phó chánh văn phòng Bộ VH-TT&DL, thành viên ban chỉ đạo LHP, chỉ vào khoảng dưới 2 tỉ đồng - đúng là làm LHP thời khủng hoảng kinh tế!

Cát nóng của đạo diễn Lê Hoàng được chọn chiếu khai mạc cũng là một mối quan tâm của khán giả   LHP quốc tế Hà Nội 2012 với thông điệp “Điện ảnh châu Á - Thái Bình Dương thống nhất và phát triển”, do Bộ VH-TT&DL, Cục Điện ảnh phối hợp tổ chức sẽ diễn ra từ ngày 25 đến 29-11-2012 tại Hà Nội. 116 phim tham gia chia thành 12 chương trình khác nhau, ngoài Phim dự thi còn có Toàn cảnh điện ảnh, Tiêu điểm điện ảnh Hàn Quốc, Phim VN thời kỳ đổi mới, Phim về Hà Nội, Phim VN từ năm 2010 đến nay, Phim tài liệu ngắn, Phim hoạt hình Nhật Bản. Các giải thưởng chính thức của LHP gồm: Phim truyện xuất sắc nhất, Phim ngắn xuất sắc nhất, Đạo diễn phim truyện xuất sắc nhất, Nam diễn viên chính xuất sắc, Nữ diễn viên chính xuất sắc, Đạo diễn trẻ phim ngắn xuất sắc. Các phim được chiếu tại chín cụm rạp ở Hà Nội, mỗi phim chiếu hai lần. Vé bán tại các rạp với tỉ lệ 70% số ghế ngồi của mỗi rạp. Giá vé vào xem các phim của Haniff chỉ bằng 50% giá vé vào cửa thông thường của các cụm rạp. Lễ khai mạc và bế mạc tại Cung văn hóa Hữu nghị được truyền hình trực tiếp trên VTV2 và VTV4 (lúc 20g).