Ngồi trước vành móng ngựa là một người đàn bà khoảng 50 tuổi, luôn quay đầu nhìn xuống hàng ghế có người thân mình ngồi. Đứa con trai chừng 10 tuổi nhấp nhổm chạy lại mẹ, nhưng không dám, vì có mấy chú công an ngồi gần đó.

Minh họa: LD

Ngồi ở một góc phòng xử án là một người đàn bà dáng nhỏ nhắn, trạc 40 tuổi. Bà bị mất hàng chục triệu đồng trong vụ bể hụi này, đã than thở: “Nhà tui nghèo, làm được bao nhiêu tiền thì tằn tiện không dám xài, để dành đóng hụi. Bây giờ bị giật, tôi không biết xoay xở làm sao…”.

Gia đình bà mướn một căn nhà nhỏ trong con hẻm ngoằn ngoèo ở vùng ven thành phố. Chồng bà hành nghề bốc vác ở chợ trái cây. 2 đứa con trai làm công ở chợ cá, còn bà thì ai mướn gì cũng làm. Do muốn tích cóp có một số tiền kha khá để mua một căn nhà nên bà mới tham gia chơi hụi. Bây giờ thì “căn nhà mơ ước” của gia đình bà có lẽ tan tành như mây khói.

Ngồi cạnh bà là 1 bà cụ, cho biết vợ chồng chủ hụi đến nói có mở 3 dây hụi tháng, 2 dây hụi ngày, mời vợ chồng cụ tham gia với lời hứa hẹn tiền lời hấp dẫn. Nghe vậy, ông bà cụ đã lấy hết số tiền dành dụm để chơi hụi với ý định kiếm ít tiền lời.

Trong thời gian này, nhiều hụi viên cần tiền đến bỏ hụi để hốt nhưng ít ai hốt được. Khi có người bỏ cao thì chủ hụi nói có người nào đó bỏ cao hơn, hốt trước. Thế là họ đành tiếp tục đóng tiền vào để nuôi hụi sống. Đến khi bà chủ hụi bỏ trốn, những nạn nhân có dịp họp lại với nhau, phát hiện đã có hàng chục hụi viên “ảo” được chủ hụi bịa ra để hốt hụi lấy tiền nhằm ngăn các hụi viên thật bỏ cao.

Cũng như 2 nạn nhân trên, những “tay em” khác cũng nuôi “hụi sống” nên ít chú ý những lần khui hụi. Cho nên đến kỳ khui, chủ hụi đã bịa tên ông A, bà B đã hốt rồi, có lời nhiều, thế là những người còn lại cứ việc đóng tiền để tiếp tục “nuôi”.

Cho đến một ngày, người ta không thấy bà chủ hụi đến nhà gom tiền như mọi khi. Bà đã “bốc hơi” sau khi đã dựng “hụi ma”. Hàng chục người phải ngậm trái đắng, ôm chồng đơn gõ cửa các cơ quan chức năng tố cáo mình đã bị chiếm đoạt một số tiền quá lớn, thế nhưng phần đông lại thiếu chứng từ ghi nợ, chỉ nhớ là đã đóng tiền bao nhiêu lần, bao nhiêu chân hụi rồi quy ra bấy nhiêu tiền.

Tiền trăm triệu, tiền tỷ hầu hết chỉ được chủ hụi ghi vắn tắt vào sổ tay, không có hợp đồng, thiếu điều kiện ràng buộc… Cơ quan điều tra đã xác minh, đối chiếu rất vất vả để có những con số tương đối chính xác.

Bị cáo khai trước tòa, mấy dây hụi của bà bị “bể” là do bà bị tay em giựt, nhiều người hốt “hụi chết” không đóng nên bà phải dựng lên những hụi viên “ảo” và hốt hụi, lấy số tiền đó đắp qua cho những người không đóng.

Tình hình mất cân đối ngày càng trầm trọng hơn, dẫn đến việc bể hụi. Nhưng điều mà bị cáo không khai trước tòa là trình độ học vấn của bà quá thấp nên không thể quản lý một số tiền lớn lên đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng.

Đại diện VKSND tham gia phiên tòa cho biết: “Điều tiên quyết phải làm để tránh những vụ bể hụi là tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức pháp luật cho bà con về hụi, nhất là Nghị định của Chính phủ quy định về “họ, hụi, biêu, phường” cho người dân, để mọi người hiểu rõ, phân biệt được tính chất của hụi dân gian là hụi tương trợ, còn hụi mang tính kinh doanh thì phải đăng ký và chịu sự giám sát của pháp luật”.

Bị cáo bị tuyên phạt 3 năm tù giam và buộc trả lại tiền vốn cho các hụi viên. Căn tiệm điện của gia đình bà ở mặt tiền đường trong nội ô TP. Mỹ Tho và miếng vườn ở một xã ven thành phố đang được rao bán để trả nợ. Cả nhà về quê ở. Mấy đứa con của bà phải chia tay với ngôi trường thân quen của chúng - chuyện người lớn làm mà trẻ con phải lãnh hậu quả.