Người thầy đầu tiên của Giáo sư - tiến sĩ Trần Văn Khê

Đăng lúc: Thứ tư - 01/02/2017 20:29
Trong thời gian biên soạn Lịch sử Đảng bộ xã Vĩnh Kim, tôi may mắn được gặp Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê lúc còn sống. Một trong những nhân vật nổi tiếng của làng Vĩnh Kim xưa được giáo sư nhắc đến là thầy giáo Huỳnh Văn Bộ (Giáo Bộ). Giáo sư kể: Không chỉ là một thầy giáo, thầy Huỳnh Văn Bộ còn là một nhà hoạt động cách mạng. Ảnh hưởng của thầy Giáo Bộ đối với tôi rất lớn bởi ông là người thầy đầu tiên dạy tôi từ lớp 1 đến lớp 3. Nhờ có sự giáo dục của thầy Giáo Bộ mà tôi sớm giác ngộ cách mạng, từng tham gia trong phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên và sau này dù làm gì, ở đâu, tôi vẫn luôn nhớ về quê hương, đất nước.

Qua lời kể của Giáo sư Trần Văn Khê thì thầy Huỳnh Văn Bộ, sinh năm 1903, tại ấp Mỹ Hòa, làng Song Thuận, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho. Ông bắt đầu dạy học từ năm 1923, tại trường Tiểu học Vĩnh Kim, cùng thời với thầy giáo Trần Năng Nhu (Bảy Nhu, cậu vợ bác Tôn Đức Thắng). Chính thầy Huỳnh Văn Bộ và thầy Trần Năng Nhu đã đứng ra tổ chức phong trào đấu tranh của học sinh đòi thả cụ Phan Bội Châu vào năm 1925 và phong trào để tang cho cụ Phan Châu Trinh tại Vĩnh Kim vào năm 1926. Cuộc mít tinh và lễ truy điệu cụ Phan Châu Trinh được tổ chức tại Chợ Giữa, ngoài học sinh còn có hàng trăm đồng bào tham dự. Thầy Huỳnh Văn Bộ đã đọc điếu văn, diễn thuyết về thân thế, sự nghiệp và tinh thần đấu tranh của cụ Phan Châu Trinh. Sau cuộc mít tinh này, thầy Huỳnh Văn Bộ và thầy Trần Năng Nhu lại đề ra chủ trương: Học sinh mặc đồng phục, tổ chức cho học sinh đi tham quan những di tích lịch sử của cha ông đã từng anh dũng chống quân xâm lược nhằm khơi dậy tinh thần đoàn kết, yêu nước trong lòng các em học sinh, trong đó có địa danh Rạch Gầm - Xoài Mút.

Giáo sư - tiến sĩ Trần Văn Khê

Năm 1928, thầy Huỳnh Văn Bộ cùng với thầy Giáo Nhu chủ trương thành lập Hội Khuyến học và tham gia vào tổ chức Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội. Từ đây, thầy Huỳnh Văn Bộ vừa dạy học, vừa hoạt động cách mạng, tham gia vận động nhân dân đấu tranh chống sưu cao thuế nặng, chống bắt lính bắt xâu, chống đi canh gác ban đêm (canh hờ) và vận động các hương chức không ra làm tề cho giặc. Vì vậy, Vĩnh Kim là làng duy nhất trong quận Châu Thành 3 năm liền (1928-1930) không có tề làng, phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân nổi lên mạnh mẽ.

Năm 1936, thầy Huỳnh Văn Bộ vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Đông Dương. Do nghi ngờ thầy hoạt động cách mạng, xúi dục dân chúng đấu tranh, thực dân Pháp quyết định khẩn cấp đổi thầy về dạy tại trường Cái Bát, tỉnh Cà Mau, trong khi thầy đang được phân công chuẩn bị kế hoạch cho cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ năm 1940 ở Vĩnh Kim.

Năm 1942, thầy vận động xin được đổi về dạy học tại Mỹ Tho và làm Hiệu trưởng trường Tiểu học Long Thạnh, quận An Hóa. Tháng 3-1945, thầy móc nối trở về hoạt động tại Vĩnh Kim, tham gia xây dựng lực lượng Thanh niên Tiền phong và được bầu làm thủ lĩnh Thanh niên Tiền phong tổng Thuận Bình, quận Châu Thành. Tháng 8 năm 1945, thầy trực tiếp tham gia lãnh đạo lực lượng Thanh niên Tiền phong giành chính quyền cách mạng về tay nhân dân tại các làng: Vĩnh Kim, Song Thuận, Long Hưng, Bàn Long, Phú Phong, Bình Trưng, Kim Sơn. Sau khi giành được chính quyền, thầy được chỉ định làm Phó Bí thư Huyện ủy lâm thời huyện Châu Thành và làm Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Vĩnh Kim, sau đó là Ủy ban Kháng chiến - Hành chính. Thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta lần thứ hai, thầy bị địch bắt. Sau khi ra tù, thầy lại tiếp tục tham gia hoạt động cách mạng, từng giữ các chức vụ: Ủy viên Ủy ban Kháng chiến - Hành chính huyện Châu Thành, phụ trách công tác xã hội; Cán bộ Ban Tu thư, Ty Giáo dục Mỹ Tho; Hiệu trưởng trường Tiểu học Công Nông Mỹ Tho. Sau Hiệp định Giơnevơ (7-1954), thầy được phân công ở lại hoạt động bí mật, tiếp tục vận động nhân dân đấu tranh đòi Hiệp thương tổng tuyển cử thống nhất đất nước.

Thầy Huỳnh Văn Bộ không chỉ là một trí thức yêu nước mà còn là một nhà hoạt động cách mạng, từng có nhiều đóng góp quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Vừa dạy học, vừa tham gia hoạt động cách mạng, đối với sự nghiệp giáo dục, thầy Huỳnh Văn Bộ đã có 58 năm tham gia trong ngành. Thầy Huỳnh Văn Bộ chỉ thôi dạy học khi ở tuổi 78 (nghỉ hưu năm 1981), mất tháng 11-1989, thọ 86 tuổi.

 Lần đầu tiên trở về nước, Giáo sư-Tiến sĩ Trần Văn Khê đã không quên đến thăm thầy Huỳnh Văn Bộ. Trong hồi ký của mình, Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê từng viết: "Thuở ấy (1928), tại Vĩnh Kim đã tổ chức tiệm hớt tóc Trò Em, do thầy Giáo Bộ và thầy Giáo Nhu thành lập. Đây vừa là địa điểm liên lạc, vừa là nơi tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước. Ai vào cắt tóc sau khi trả tiền, đều được tặng một tấm giấy đề 4 câu thơ của thầy giáo Huỳnh Văn Bộ:

Chốn học đường trò em đã đến

Tìm điều khôn, học lấy điều hay

Cố công rèn luyện đêm ngày

Nước xoi thủng đá, sắt mài
                                                     nên kim."

Trên vùng đất Định Tường xưa cũng như Tiền Giang ngày nay, xã Vĩnh Kim, huyện Châu Thành là địa danh có nhiều sự kiện khá nổi tiếng, từng được coi là mảnh đất địa linh nhân kiệt vì đã sản sinh ra nhiều nhân tài, trí thức yêu nước. Ngay từ thuở xa xưa, Vĩnh Kim đã nổi danh vùng đất của sáu ông Lục Hiền, là những nhà Nho danh giá, đạo đức, yêu nước và tiến bộ. Chợ Giữa - Vĩnh Kim là mảnh đất lành, nên đã từng được đón tiếp nhiều vị lão thành cách mạng tiền bối đến tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa Cộng sản như: Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Nguyễn Sinh Sắc (thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh), Chủ tịch Tôn Đức Thắng và các đồng chí Nguyễn An Ninh, Ngô Gia Tự, Lê Duẩn, Phạm Hùng… Không chỉ là cái nôi của cách mạng trong thời kỳ đầu thành lập Đảng (nơi thành lập chi bộ An Nam Cộng sản Đảng, Đông Dương Cộng sản Đảng đầu tiên tại Nam kỳ vào cuối năm 1929), Vĩnh Kim còn là cái nôi của bộ môn ca nhạc tài tử, từng có ban nhạc Sầm Giang do quái kiệt Trần Văn Trạch (em ruột Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Khê) đứng ra thành lập; lại có gánh hát Đồng Nữ Ban nổi tiếng một thời, từng biểu diễn khắp Nam kỳ Lục tỉnh để khích lệ, truyền bá chủ nghĩa yêu nước trong nhân dân. Giờ đây, qua công tác sưu tầm, nghiên cứu, biên soạn lịch sử, chúng ta lại phát hiện thêm một nhân vật lịch sử, thầy giáo Huỳnh Văn Bộ, nhà cách mạng lúc bấy giờ và là người thầy đầu tiên của Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Khê.

Anh Đậu
(Theo Văn nghệ Tiền Giang số 78)
Chia sẻ: Google Bookmarks Yahoo Bookmarks Đăng lên ZingMe Đăng lên Linkhay Đăng lên TagVn Bookmarks lêb baibu
Đánh giá bài viết
Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
Click để đánh giá bài viết
 

Thăm dò ý kiến

Đánh giá của bạn về phiên bản mới này?

Tuyệt vời

Tốt

Trung bình

Bình thường

Rất tệ

Bộ đếm

  • Đang truy cập: 150
  • Khách viếng thăm: 149
  • Máy chủ tìm kiếm: 1
  • Hôm nay: 14717
  • Tháng hiện tại: 2247267
  • Tổng lượt truy cập: 46214500