Được sự giới thiệu của Hội Cựu chiến binh xã Đạo Thạnh, tôi tìm đến nhà ông Mười Hổ (Thái Ngọc Hổ) - một cán bộ lão thành cách mạng, người gắn bó trực tiếp với căn cứ Hóc Đùn từ những ngày đầu mới thành lập. Ông giác ngộ lý tưởng cách mạng từ rất sớm, trưởng thành từ phong trào du kích xã, được chính thức bước vào hàng ngũ của Đảng vào năm 1963 và đã trải qua nhiều công tác như: Tổ trưởng tổ sản xuất vũ khí, cán bộ binh vận - nông hội… Đến năm 1967, ông được phân công làm Phó Bí thư Chi bộ xã Đạo Thạnh. Sau giải phóng, ông Mười Hổ được điều về làm Chủ tịch UBND xã Tân Long, sau đó làm Bí thư Đảng ủy xã. Đến năm 1978 theo sự phân công của Đảng, ông đưa quân vào khai hoang vùng Đồng Tháp Mười, làm Phó Giám đốc Nông trường 3 tháng 2 kiêm Hiệu trưởng Trường Xây dựng cuộc sống mới.

Sau một hồi quanh co trên con đường nhựa men theo những vườn dừa, bưởi, mận hồng đào… tôi cũng đã tìm được đến nhà ông. Trước mắt tôi là một ông lão tuổi đã ngoài thất tuần với vầng trán cao, đôi mắt sâu và sắc, trong bộ kaki trắng đang chăm sóc những gốc bưởi trong vườn. Trông ông còn rất minh mẫn và mạnh khỏe.

Bên bàn trà, hai con người ở hai thế hệ đang nhắc lại chuyện xưa, chuyện Hóc Đùn “lừng lẫy” những chiến công một thời. Cầm ly trà, mắt ông nhìn về xa xăm như nhìn về kí ức và tôi như ngược dòng thời gian theo từng lời kể của ông.

Căn cứ Hóc Đùn xưa được bao bọc, che chở bởi những vườn cây um tùm, trù phú nhất là mận hồng đào. Lợi dụng vào sự che khuất ấy, anh em du kích thường tổ chức đi gài lựu đạn ngăn địch tấn công vào căn cứ. Do điều kiện khó khăn chung của toàn chiến trường nên hầu hết anh em du kích đều tự vũ trang là chính, súng là súng cướp của giặc và lựu đạn cũng là do mình tự chế bằng lon cá mòi, vỏ trái cối… Và những cái tên như: trường bá đỏ, ngựa trời, lựu đạn cá mòi cũng từ ấy mà ra đời. Tuy là tự chế, nhưng những vũ khí ấy cũng khá là hiệu quả và góp phần làm cho kẻ địch khiếp vía không dám manh động tấn công vào căn cứ.

Những năm 1966 - 1967, quân đội Mĩ và chính quyền Ngụy thực hiện chiến dịch tìm diệt trên khắp chiến trường miền Nam và căn cứ Hóc Đùn cũng không ngoại lệ. Được sự viện trợ của sư đoàn 9 Mỹ, bọn sư đoàn 7 Ngụy tổ chức hàng loạt các cuộc càn quét vào căn cứ nhằm tiêu diệt toàn bộ lực lượng của ta.

Sau khi cán bộ và anh em du kích nhận được tin báo địch tổ chức càn lớn vào căn cứ thì Ban lãnh đạo họp gấp, đề ra phương án tác chiến đập tan cuộc càn quét. Phương án được đề ra là “dẫn rùa vào rọ để bắt” và “đánh đội mồ”. Căn cứ Hóc Đùn như một vòng cung hình chữ C chạy dài từ ấp 5 đến ấp 4 - Đạo Thạnh. Theo đó, du kích đào bờ hào ngang chữ C, hai bên cánh và mai phục bằng cách phủ rơm lên. Sáng tờ mờ, địch tổ chức càn mạnh, chọc sâu vào tận Chùa Ông nhưng chỉ vấp phải vài tiếng súng nhỏ, lẻ tẻ, dẫn dụ. Song, khi vào sâu tới Chùa Ông cũng là lúc bất ngờ từ sau lưng, từ hai cánh du kích “đội mồ” lên đánh phối hợp vào phía sau và hai mạn sườn làm địch tan rã, tháo chạy. Trận đó, ta tiêu diệt và làm bị thương hơn bốn mươi tên, đập tan cuộc càn quét, gây cho địch những tổn thất nhất định.

Sau thất bại, địch càng ôm hận và quyết tâm tiêu diệt căn cứ Hóc Đùn. Chúng tổ chức càn quét qui mô hơn, dài ngày hơn với sự hỗ trợ của pháo, máy bay, tàu chiến. Chúng cho pháo bắn dọn đường, cho biệt kích thăm dò, rồi mới cho quân càn phía sau vì sợ phục kích. Có những trận giằng co ghê gớm giữa ta và địch, có trận lên đến 7 ngày 7 đêm và anh em du kích phải ăn mận hồng đào lót dạ mà chống càn. Dù quân địch vượt trội hơn ta về quân số, về vũ khí nhưng bằng sự khôn khéo và dũng cảm, bền gan du kích Hóc Đùn vẫn buộc chúng phải thoái chí mà rút lui. Hóc Đùn từ đó cũng trở thành “hang hùm miệng cọp” đối với Mỹ - ngụy và chúng mãi không dám bén mảng tới nữa vì sợ lựu đạn gài, sợ phục kích.

Kể đến đó, ông Mười Hổ chợt bồi hồi “Nói thiệt với con hén, anh em du kích Hóc Đùn trụ nổi ở đây phần lớn là nhờ bà con mình đùm bọc, giúp đỡ đó. Vật chất, nơi ở, tin tức nếu anh em cần gì họ giúp hết mà còn rất là nhiệt tình nữa. Quân với dân như cá với nước mà, tất cả đều tin tưởng Đảng, tin tưởng Bác Hồ mong ngày mai độc lập, thống nhất nên hi sinh mấy cũng không từ”.

 Tôi lại hỏi thêm ông về chuyện giải phóng Mỹ Tho năm 1975. Ông như được tiếp thêm cảm hứng, miên man kể:

Cuối năm 1974 đầu năm 1975, thế chiến trường đã hoàn toàn thuộc về quân ta, địch đã bắt đầu co cụm, cố thủ.  Tháng 2/1975, Thành ủy Mỹ Tho đã có chỉ thị cho căn cứ Hóc Đùn - xã Đạo Thạnh chuẩn bị vũ khí, nhu yếu phẩm, băng rôn, cờ hiệu… để sẵn sàng phối hợp với lực lượng C2, C5,… tiến vào giải phóng Mỹ Tho. Công tác chuẩn bị được gấp rút tiến hành trong không khí nhộn nhịp và niềm vui ngày chiến thắng gần kề.

Sau khi phòng tuyến Xuân Lộc vỡ, tin chiến thắng báo về càng làm nức lòng người dân và anh em chiến sỹ. Sáng 30/4, Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng làm cho Hóc Đùn như bừng dậy. Theo kế hoạch đã được định trước, lực lượng căn cứ Hóc Đùn sẽ chia làm hai cánh. Cánh thứ nhất do đồng chí Mười Hùng chỉ huy, xuất phát từ ấp 5 qua sông Bảo Định, có nhiệm vụ tiếp quản cơ sở Châu Phước Liêm và công sở Đạo Thạnh. Cánh thứ 2 do đồng chí Năm An chỉ huy, cũng vượt qua sông Bảo Định nhưng ngược lên chiếm đồn Cầu Sắt. Và hai cánh sẽ gặp nhau ở cơ sở Châu Phước Liêm.

Do tình hình chiến trường đã định, nên việc tiếp quản cũng khá là thuận lợi. Lực lượng ta đi tới đâu thì cờ đỏ sao vàng cũng lấp lánh bay theo tới đó, chỉ cần bật loa lên gọi hàng thì địch trong các cơ sở cũng tự động tan rã mà bàn giao vũ khí, cơ sở, giấy tờ…

Đúng 3 giờ chiều, hai cánh quân gặp nhau tại cơ sở Châu Phước Liêm trong niềm hân hoan chiến thắng. Bà con, anh em tay bắt mặt mừng: “Hòa bình rồi, hòa bình thiệt rồi!”

Ông nở một nụ cười trên đôi môi khô vì thời gian, vì những tháng ngày chiến tranh gian khổ. Nhưng nụ cười ấy, cho tôi thấy niềm hân hoan, kiêu hãnh của người chiến sĩ cách mạng một lòng vững tin và đi theo con đường của Đảng, của Bác và ta thắng - địch bại vong là điều hiển nhiên, tất yếu.

Đã 40 năm sau ngày giải phóng miền Nam, xã Đạo Thạnh đang ngày một đổi mới và phát triển. Hình ảnh những con đường đất, những cây cầu khỉ gắn với cuộc sống lam lũ, nghèo khó hầu như đã không còn nữa, mà thay vào đó là những con đường trải nhựa, những cây cầu bê tông vững chãi. Sự thay đổi đó, góp phần làm thay đổi diện mạo của xã trên tiến trình phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, đời sống của người dân cũng được từng bước nâng cao cả về vật chất lẫn tinh thần.

Sự phát triển của cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải góp phần lớn vào việc thuận lợi trao đổi, thông thương, mua bán của người dân. Đạo Thạnh có hơn 1.000ha đất canh tác chủ yếu là trồng trọt và chăn nuôi nên việc vận chuyển và tiêu thụ nông phẩm thuận lợi là rất cần thiết đối với sự phát triển kinh tế của địa phương. Đạo Thạnh những năm gần đây, cơ bản cũng đã hoàn thành việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ cây có lợi kém sang cây ăn trái có hiệu quả kinh tế cao như: mận An Phước, nhãn xuồng, táo, dừa xiêm… Ngoài ra, nhiều mô hình làm ăn hiệu quả mới cũng được nhân rộng và phát triển như: nuôi ếch bò Thái Lan, mô hình VAC, mô hình VACK… đã góp phần tăng thu nhập đáng kể cho người dân.

Được biết, địa phương nhiều năm liền luôn giữ vững danh hiệu “Xã văn hóa”. Hiện tại xã có một Nhà Văn hóa được xây dựng khang trang và đã đi vào hoạt động, đảm bảo nhu cầu cần thiết của địa phương như: hội diễn, hội thi văn hóa văn nghệ, tọa đàm, tổ chức các câu lạc bộ, các lớp dạy thể dục - thể thao… góp phần đẩy mạnh sự phát triển phong trào thể dục thể thao, văn hóa, văn nghệ của xã nhà và nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

Về giáo dục và chăm sóc sức khỏe của người dân, cũng được đầu tư, phát triển hiện đại nhằm phục vụ tốt nhất cho nhu cầu của bà con. Trong nhiều năm liền xã Đạo Thạnh cũng được đánh giá cao về công tác quốc phòng - an ninh. Theo đó, công tác huấn luyện quân sự, tuyển quân, đăng kí quản lí thanh niên trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ, thực hiện tốt hậu phương quận đội. Ngoài ra, tình hình trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững, năm 2013 xã được công nhận xã “An toàn về An ninh trật tự”, thực hiện tốt các công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, giải quyết tốt các khiếu nại, mâu thuẫn, tranh chấp trong nhân dân, đảm bảo sự bình yên trong thôn xóm.

Ông Lê Thanh Bình - Chủ tịch UBND xã Đạo Thạnh đánh giá, môi trường văn hóa tốt, đảm bảo an sinh xã hội, an toàn trật tự là động lực quan trọng để thúc đẩy kinh tế - xã hội. Chăm lo phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục một cách toàn diện là phương châm của Đảng bộ và chính quyền Đạo Thạnh trong thời kì mới và hội nhập. Ông Bình cho biết thêm: “Thành tựu đạt được trong các năm vừa qua là những tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, để xây dựng “Xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới” trong năm 2015 thì Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương cần quyết tâm nhiều hơn, cùng nhau thực hiện, chung tay, chung sức, chung lòng xây dựng xã Đạo Thạnh có sự phát triển vượt bậc về kinh tế - xã hội”.

Nhìn lại quê hương sau 40 năm đổi thay, ông Mười Hổ tâm đắc: “Nhờ có Đảng, có Bác nhân dân mình mới có được cuộc sống ấm no như ngày hôm nay và niềm tin của tôi đối với Đảng vì thế mà ngày càng trở nên sâu sắc”. Riêng tôi, lòng thầm cảm ơn tất cả những người đã ngã xuống trên quê hương, đất nước này để cho thế hệ chúng tôi có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc không còn chịu đói khổ, chịu xiềng xích nô lệ, bom đạn chiến tranh.